بررسی تاثیر ترکیب محیط کشت، pH و دما بر سرعت رشد و وزن میسلیوم قارچ "شی تاکه" در شرایط جامد و مایع

چکیده قارچ شی تاکه ) Lentinulus edodes(Berk) Singer/Pegler ( از لحاظ تولید مرتبه دوم را در میان قارچ های خوراکی مهم دنیا به خود اختصاص داده است. این قارچ به خاطر طعم و مزه بی نظیر و همچنین خواص دارویی مدتهای مدیدی است که مورد توجه ویژه قرار گرفته است. این تحقیق به منظور بهینه سازی شرایط محیطی برای تولید قارچ "شی تاکه" اجرا شد. در ابتدا اثر نوع محیط کشت (در چهار سطح)، pH ( در سه سطح)، دما (در دو سطح) و تاثیر متقابل آنها بر رشد شعاعی میسیلیوم در محیط کشت جامد بررسی شد. سپس تاثیر نوع محیط کشت و pH بر وزن میسلیوم در محیط کشت مایع و دمای ۲۵ درجه سانتی گراد مورد ارزیابی قرارگرفت. نوع طرح آماری در هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی با ۴ تکرار بود. نتایج حاصله نشان داد که در محیط جامد اثر نوع محیط کشت، pH و دما بر سرعت رشد میسلیوم در سطح ۱ درصد معنی دار است. اثر متقابل بین محیط کشت و pH ، دما و محیط کشت و pH و دما نیز در سطح ۱ درصد معنی دار شد. مقایسه سرعت رشد میسلیوم در محیط های کشت جامد نشان داد که بیشترین سرعت رشد (۵۴/۸ میلی متر در روز) در محیط های دست ساز ۱ و ۲ بدست آمد و کمترین سرعت رشد (۲۰/۶ میلی متر در روز) در محیط دست ساز۳ مشاهده شد. افزایش دما از ۲۵ به ۲۷ درجه سانتی گراد منجر به کاهش معنی داری در سرعت رشد گردید. افزایش pH از ۵/۴ به ۵/۶ نیز منجر به کاهش رشد گردید و بیشترین سرعت رشد در ۵/۴=pH مشاهده شد. در محیط کشت مایع نیز تاثیر نوع محیط کشت و pH در سطح ۵ درصد معنی دار بود. بیشترین وزن میسلیوم در محیط مایع متعلق به محیط های دست ساز بود و برعکس محیط کشت جامد، بهترین عملکرد میسلیوم در ۵/۵ pH= بدست آمد. واژه های کلیدی: شی تاکه، سرعت رشد میسلیوم، رشد رشته ای، وزن میسلیوم