بررسی ارتباط بین میزان رشد قارچ آسپرژیلوس فلاووس آفلاتوکسین زا و تولید آفلاتوکسین B۱ با درصد عناصر غذایی و پروتئین مغز ارقام مختلف پسته

چکیده به منظور بررسی رابطه احتمالی بین میزان عناصر غذایی و پروتئین مغز ارقام مختلف پسته، با میزان رشد قارچ آسپرژیلوس فلاووس تولید آفلاتوکسین ۱B روی مغز پسته ، میزان عناصر غذایی مغز ارقام پسته اندازه گیری شد. به این منظور عناصر ریزمغذی و کلسیم و منیزیوم با دستگاه جذب اتمی، فسفر با دستگاه اسپکترو فتومتر، سدیم و پتاسیم با روششعله سنجی و ازت و پروتئین با روش کجدال اندازه گیری شد. برای محاسبه میزان رشد قارچ و تولید آفلاتوکسین ۱B روی مغز پسته (در شرایط آزمایشگاهی)، از یک جدایه آفلاتوکسین زای قارچ آسپرژیلوس فلاووس استفاده شد. بدین منظور مقدار ۲۰ گرم مغز پسته ارقام مختلف شامل ارقام: اکبری، عباسعلی، کله قوچی، احمد آقایی، اوحدی و خنجری (طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار)، با یک میلی لیتر سوسپانسیون اسپور قارچ به غلظت ۱۰۶ × ۲ اسپور در میلی لیتر مایه زنی شد. هشت روز پس از مایه زنی، میانگین درصد رشد و تشکیل پرگنه قارچ روی مغز پسته ارقام مختلف محاسبه گردید. آفلاتوکسین تولید شده در پسته های آلوده به روش BF استخراج و به روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) و دستگاه دانسیتومتر، میزان کمی آفلاتوکسین ۱B نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج بررسی های آماری نشان داد که اختلاف معنی دار ( در سطح ۵ درصد) بین درصد پروتئین و میزان عناصر غذایی مغز ارقام پسته مورد آزمایش وجود دارد. به منظور بررسی ارتباط بین درصد پروتئین و میزان عناصر غذایی با میزان رشد قارچ آسپرژیلوس فلاووس و تولید آفلاتوکسین ۱B در مغز ارقام پسته، ضریب همبستگی (r) محاسبه گردید. نتایج بررسی های آماری نشان داد که از میان عناصر غذایی، بین میزان ازت و منگنز و رشد قارچ در مغز ارقام مختلف ارتباط معنی داری وجود دارد. بطوریکه بین درصد ازت و میزان رشد قارچ در ارقام مختلف پسته رابطه منفی وجود اشت درحالیکه رابطه معنی دار مثبتی بین میزان رشد قارچ و درصد منگنز پسته مشاهده شد. همچنین بین میزان تولید آفلاتوکسین با میزان عناصر ازت، فسفر و سدیم نیز رابطه معنی داریمنفی در سطح ۵ درصد مشاهده شد. نتایج بررسی ها نشان داد که بین درصد پروتئین مغز ارقام پسته با میزان رشد قارچ و تولید آفلاتوکسین نیز ارتباط معنی داری در سطح ۵ درصد وجود دارد. واژه های کلیدی: پسته، آفلاتوکسین، رقم، عناصر، پروتئین، آسپرژیلوس فلاووس