تحلیل جایگاه سناریوپردازی در آینده نگاری و ارائه چارچوب آینده پژوهی و روش های کمی و کیفی آن

در مقاله حاضر، ضمن بررسی آینده ­پژوهی و تاریخچه آن تلاش شده است تعریف های آینده ­نگاری و پیش­بینی و تفاوت های آن ها با بهره گیری از مبانی موضوع بیان شود. در همین راستا، مکاتب گوناگون آینده ­نگاری معرفی، نقش سناریوپردازی در آینده­ نگاری تبیین و ویژگی های کمی و کیفی روش ­های آینده­ نگاری و مزایا و معایب آن ها پاسخ داده شده است. همچنین، چگونگی استفاده برنامه­ ریزان از سناریوهای خام برای جست وجوهای بیشتر، تعداد سناریو مناسب برای آینده ­نگاری و مسئله اعتبارسنجی در مطالعات سناریو بررسی شده است. این مقاله، توصیفی-تحلیلی محسوب می­ شود که در آن با جستار منابع مربوطه تاریخچه آینده ­پژوهی و روش­ های آن بسته به هدف و محدوده مورد نظر بررسی شده است. براساس نتایج، رویکردهای سناریوپردازی که از روش­های کمی و کیفی به صورت ترکیبی استفاده می­کنند نسبت به روش­های صرفا کیفی یا کمی برای سناریوپردازی معتبرتر هستند. با درنظرگرفتن جزییات و پیچیدگی اطلاعات تعداد ۳ تا ۵ سناریو برای آینده ­نگاری مناسب و بهینه است. از بعد اعتبارسنجی سناریوپردازی، معیارهای سازگاری و مقبولیت سناریوها مهمترین جنبه ­های مربوط به اعتبارسنجی آن هاست.

کلیدواژه ها:

آینده ، پیچیدگی ، پیش بینی ، تحلیل کیفی ، سناریو ، عدم قطعیت