اثر دفعات تزریق سلنیوم و ویتامین E در اواخر آبستنی بر متابولیسم هورمون های تیروئیدی، فراسنجه های بیوشیمیایی خون میش ها و عملکرد بره ها پس از تولد

هدف بررسی اثر دفعات تزریق سلنیوم و ویتامین E در اواخر آبستنی بر عملکرد بره ها و فراسنجه های بیوشیمیایی خون میش ها بود. تیمارها عبارت بودند از: ۱) فقط جیره پایه دریافت کرد (شاهد)، ۲) یکبار شکل تزریقی سلنیوم و ویتامینE (ای+سلنیوم) در ۹ هفته قبل از زایمان دریافت نمود، ۳) دوبار تزریق ای+سلنیوم در ۹ و ۶ هفته قبل از زایمان دریافت نمود، ۴) سه بار تزریق ای+سلنیوم در ۹ و ۶ هفته قبل از زایمان و یک هفته بعد از زایمان دریافت نمود. عملکرد بره ها، فراسنجه های لیپیدی سرم مانند تری گلیسرید، کلسترول، VLDL، LDL، HDL، آنزیم های ASTو CPK و عناصر آهن (Fe)، مس (Cu) و روی (Zn) و غلظت هورمون های T۴ و T۳ اندازه گیری شد. شش هفته قبل از زایمان در تیمار ۲ غلظت T۴ کاهش و نسبت T۳ به T۴ و غلظت Zn افزایش یافت. یک هفته بعد از زایمان، در تیمار ۲ و ۳ نسبت به تیمار ۱ غلظت T۳ و نسبت T۳ به T۴ افزایش و غلظت Zn و AST کاهش یافت. در تیمار ۳ غلظت HDL افزایش و LDL کاهش یافت. غلظت Fe در تیمار ۳ کمتر از تیمار ۱ و ۲ بود. غلظت Cu بین تیمارها تفاوتی نداشت. دو هفته بعد از زایمان، غلظت T۳ و نسبت T۳ به T۴ بالاتر از سایر تیمارها بود. غلظت تری گلیسرید، کلسترول و LDL، AST و CPK در تیمار ۴ کمتر و غلظتHDL نسبت به تیمار ۱ و ۲ بالاتر بود اما تفاوتی بین تیمار ۳ و ۴ وجود نداشت. غلظتFe ، Znو Cu در تیمار ۳ و ۴ کمتر از تیمار یک بود. وزن تولد بره ها، وزن یک و دو هفتگی تفاوتی نداشت. وزن ۴۵ روزگی و افزایش وزن روزانه در تیمارهای ۲، ۳ و ۴ بالاتر از تیمار یک بود اما افزایش وزن روزانه بین تیمار های ۲، ۳ و ۴ تفاوتی نداشت. به طور کلی حداقل یک و حداکثر دوبار تزریق سلنیوم و ویتامین E در اواخر دوره آبستنی برای بهبود تعادل هورمون های تیروئیدی، تنظیم متابولیسم چربی و بهبود عملکرد بره ها کافی و ضروری می باشد. به طور معنی داری کاهش و نسبت T۳ به T۴ و همچنین غلظت Zn افزایش یافت (۰۵/۰ >P). فراسنجه های لیپیدی، AST، Fe و Cu تحت تاثیر قرار نگرفت. یک هفته بعد از زایمان، غلظت T۴ در تیمار ۳ نسبت به تیمار ۱ و ۲ به طور معنی داری کمتر بود اما غلظت T۳ و همچنین نسبت T۳ به T۴ در تیمار ۲ و ۳ نسبت به تیمار ۱ بیشتر بود. غلظت TG، Chol و VLDL-C بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت اما در تیمار ۳ غلظت HDL-C بالاتر و LDL-C کمتر از سایر تیمارها بود. غلظت Zn و AST در تیمار ۲ و ۳ کمتر از تیمار ۱ بود. غلظت Fe در تیمار ۳ کمتر از تیمار ۱ و ۲ بود. غلظت Cu بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت. دو هفته بعد از زایمان، غلظت T۴ در تیمار ۴ به طور معنی داری کمتر و غلظت T۳ و همچنین نسبت T۳ به T۴ بالاتر از از سایر تیمارها بود. غلظت TG، Chol و LDL-C، AST و CPK در تیمار۴ کمتر و غلظتHDL-C نسبت به تیمارهای ۱ و ۲ بالاتر بود اما تفاوتی بین تیمارهای ۳ و ۴ وجود نداشت. غلظت Fe، Zn و Cu در تیمار ۳ و ۴ کمتر از تیمار ۱ بود اما تفاوتی بین تیمارهای ۱ و ۲ دیده نشد. در بره ها وزن تولد، وزن یک و دو هفتگی تفاوت معنی داری نشان نداد. وزن ۴۵ روزگی و افزایش وزن روزانه در تیمارهای ۲، ۳ و ۴ به طور معنی داری بالاتر از تیمار ۱ بود اما افزایش وزن روزانه بین تیمار های ۲، ۳ و ۴ تفاوتی نداشت. به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد حداقل یک و حداکثر دو بار تزریق سلنیوم و ویتامینE به میش ها در اواخر دوره آبستنی، جهت بهبود تعادل هورمون-های تیروئیدی، تنظیم متابولیسم چربی و همچنین بهبود عملکرد رشد در بره های متولد شده کافی و ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

بستنی ، بره ، سلنیوم ، میش ، ویتامین E