تحلیل بر موانع تحقق برنامه ریزی راهبردی شهری در شهرداریها و ارائه راهکارها

تهیه طرحهای جامع وتفصیلی به منظور برنامه ریزی برای شهرها ازجمله نخستین رویکردهایی بود که درتمامی جهان و از جمله کشور ما مورد توجه قرار گرفت، اما ناکارآمدی این طرحها در برخورد با شرایط متحول مناطق شهری در دهه های گذشته، انتقادات صاحبنظران مسائل شهری را برانگیخت و زمینه را جهت گسترش و توسعه دیدگاه سیستمی در برنامه ریزی شهری فراهم نمود که حاصل آن ظهور الگوی جدید و پویایی در برنامه ریزی شهری با عنوان برنامه ریزی شهری راهبردی بود. برنامه ریزی راهبردی با تمرکز بر موضوعات اساسی شهر، اساس پیوند فعالیتهای مرتبط همه ذینفعان را برای دوره زمانی مشخص برقرار میکند و به سازمانهای مرتبط در امر مدیریت شهر کمک میکند تا منابع محدود خود را به گونه ای موثر مورد استفاده قرار دهند. شهرهای پیشرو در امر برنامه ریزی شهری، سالهاست که از این رویکرد در تهیه برنامه برای شهرهایشان استفاده میکنند. مزیتهای رویکرد برنامه ریزی راهبردی، به خصوص ویژگی های منحصر به فرد آن در ایجاد یک فرایند ساده و پویا برای استفاده نهادها، ارگانها و سازمان های درگیر با مدیریت شهرها، سبب گردیده که در کشور ما نیز این رویکرد به شدت مورد استقبال متولیان مدیریت شهر قرار گیرد؛ اما متاسفانه به رغم این سابقه نسبتا طولانی، نتایج تدوین و اجرای برنامه های راهبردی در شهرهای کشور علارغم برتری نسبت به پیاده سازی طرح های جامع، نتایج مثبت قابل توجهی را به ارمغان نیاورده است. مروری اجمالی بر شیوه تدوین و اجرای بسیاری از برنامه ها در حوزه شهر و مدیریت شهری به ویژه در کشور ما نشان میدهد در بیشتر موارد، برنامه هایی به انجام رسیده یا در حال انجام است که صرفا در لفظ راهبردی بوده و در عمل نتوانسته چندان موفقیت آمیز باشد. اهمیت و تاثیر گذاری برنامه ریزی استراتژیک در سازمان ها بر اساس یافته های نظری و تجربی امری غیر قابل چشم پوشی است. لیکن براساس مطالعات صورت گرفته، تدوین و اجرای برنامه های راهبردی همیشه قرین با موفقیت نبوده است و بسیاری از سازمان ها در اجرای فرایند مذکور با مشکلات و چالش هایی مواجه بوده اند، لذا بررسی عوامل عدم توفیق در اجرای برنامه های مذکور می تواند به مثابه راهگشایی سودمند مورد استفاده مدیران ، متخصصان و پژوهشگران این حوزه قرار گیرد.از این رو این مقاله با هدف بررسی و چالش های تدوین برنامه راهبردی در شهرهای کشور با تمرکز بر نقش شهرداری ها در تهیه طرح های توسعه ای تدوین شده است. روش این پژوهش از نوع توصیفی است و در گروه پژوهشهای کاربردی قرار میگیرد. به این منظور در وهله اول تمامی منابع و اسناد اولیه و ثانویه مرتبط با برنامه ریزی و توسعه شهری گردآوری و مرور گردید و سپس با استنتاج مهمترین متون به بررسی و تحلیل مطالب گردآوری شده هم سو با مقاله پرداخته شده است.