طراحی سازوکار تامین مالی مسکن از طریق اوراق بازار سرمایه برای اقشار کمدرآمد

طی سالهای اخیر تامین مالی حوزه مسکن برای اقشار مختلف جامعه، امری مشکل گردیده است. این مشکل نه تنها در زمینه ی خرید و ساخت، بلکه در زمینهی اجاره هم کمکم به بحران تبدیل خواهد شد. متاسفانه اکثر نیازمندان مسکن، یا هیچ توانی برای خرید و ساخت مسکن ندارند یا از توان پس اندازی و درآمدی کمی برای تامین مالی هزینه های بالای مسکن برخوردار هستند. در این میان، مسائلی مانند هزینه ی بالای خرید و ساخت مسکن ، درآمد پایین عامه جامعه، تورمهای بالا، ناکافی بودن میزان تسهیلات بخش مسکن، تبدیل مسکن به کالای سرمایه ای، عدم سودآوری تسهیلات مسکن برای بانکها، عدم وجود ابزارهای مناسب برای تامین مالی بخش مسکن در بازار سرمایه و ... ازجمله دلایل بروز چنین بحرانی است. از طرفی در حال حاضر تامین مالی بخش مسکن وابستگی بالایی به بازار پول دارد و استفاده از ظرفیت سایر بازارهای مالی ازجمله بازار سرمایه مغفول مانده است. به نظر نویسندگان حل معضل تامین مالی مسکن با تنوع بخشی بازارها و ابزارها امکانپذیر است. استفاده از اوراق متنوع بازار سرمایه میتواند یک ایده عملیاتی مناسب برای حل این معضل باشد. در این ایده افراد به دو گروه تامین کننده منابع مالی و تامین شوندگان)نیازمندان منابع مالی مسکن( تقسیم میشوند. تامین کننده های مسکن خود به دو گروه تقسیم بندی میشوند، گروهی که هدفش از تامین مسکن سرمایه گذاری و کسب سود پایدار است و گروه دیگر که هدف خیرخواهانه داشته و به دنبال رفع احتیاج نیازمندان مسکن است. تامینشوندگان مسکن نیز به دو گروه تقسیم میشوند، گروهی که به هیچ عنوان)حتی با دریافت تسهیلات( قادر با تهیه مسکن برای خودش نیست و گروهی که با دریافت برخی تسهیلات و کمکها امکان تامین مسکن برای خود را دارد. ایده این است که تامین کنندگان خیر، میتوانند از طریق اوراق غیرانتفاعی بازار سرمایه مانند اوراق وقف و اوراق قرض الحسنه، اقدام به تامین مالی برای تهیه و ساخت مسکن برای گروه اول کنند. در واقع این نوع مسکن، نوعی مسکن اجتماعی است که برای افراد واقعا نیازمند استفاده میشود و تجربیات جهانی در این حوزه نیز وجود دارد که به بررسی آنها میپردازیم. گروه دوم از تامین کنندگان مسکن، گروهی است که به دنبال انتفاع است، این افراد از طریق اوراق انتفاعی میتوانند در این حوزه سرمایه گذاری کنند و طبق عقود اسلامی مثل مشارکت و اجاره به شرط تملیک، سود سرمایه گذاران باز پرداخت شود.

کلیدواژه ها:

تامین مالی ، مسکن ، تهیه مسکن ، بازار سرمایه ، اوراق