تاثیر تنش خشکی و تیمارهای قارچ- ریشه آربوسکولار و ریزوبیوم بر غلظت عناصر غذایی ریشه، اندام هوایی و خاک در کشت نخود

نخود جزو گیاهان خانواده لگومینوز میباشد که توانایی برقراری رابطه همزیستی با باکتری مزوریزوبیوم سیسری و قارچهای میکوریز آربسکولار را دارد. به منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آربسکولار (گلوموس موسه‫ی و گلوموس اینترارادیسز) و باکتری مزوریزوبیوم سیسری در سه سطح رطوبتی (۲۸% (رطوبت ظرفیت مزرعه)، ۱۵% (مکش ۵ بار) و ۹% (مکش ۱۰ بار)) بر غلظت عناصر غذایی ریشه و اندام هوایی نخود و خاک پس از برداشت گیاه، آزمایشی گلخانهای در خاک استریل، در قالب طرح کاملا تصادفی، به صورت فاکتوریل اجرا شد. نتایج نشان داد که میزان رطوبت تاثیر معنیداری بر پتاسیم ریشه، اندام هوایی و خاک پس از برداشت گیاه داشت؛ بیشترین اثر مثبت مربوط به تیمار رطوبت ظرفیت مزرعه بود. باکتری ریزوبیوم اثر معنیداری بر غلظت پتاسیم و نیتروژن ریشه، فسفر اندامهای هوایی و آهن خاک داشت. قارچ میکوریز اثر معنیداری بر میزان فسفر ریشه داشت و بیشترین اثر مربوط به تیمار گلوموس موسهی بود. اثر متقابل رطوبت و قارچ میکوریز بر فسفر ریشه و منگنز اندامهای هوایی معنیدار شد و بیشترین اثر مربوط به تیمار گلوموس موسهی در رطوبت ظرفیت مزرعه بود. اثر متقابل رطوبت و ریزوبیوم بر نیتروژن و فسفر ریشه، منگنز و آهن اندامهای هوایی معنیدار شد و بیشترین اثر مربوط به تیمار حاوی ریزوبیوم در رطوبت ظرفیت مزرعه بود. اثر متقابل باکتری ریزوبیوم و قارچ میکوریز بر فسفر ریشه معنیدار شد و بیشترین اثر مربوط به تیمار حاوی ریزوبیوم و گلوموس موسهی بود. بیشترین غلظت نیتروژن ریشه مربوط به تیمار تلفیق دو گونه قارچ میکوریز و مایه‫زنی شده با باکتری ریزوبیوم در سطح رطوبت ظرفیت مزرعه بود.  

کلیدواژه ها:

Mycorrhizal fungi ، Rhizobium bacteria ، Drought ، Nutrients. ، قارچ میکوریز ، باکتری ریزوبیوم ، خشکی ، عناصر غذایی