بررسی تغییرات تنوع زیستی گیاهی مرتبط با زون های مختلف فشار اکوتوریسم (مطالعه موردی: پارک ملی خجیر)

زمینه و هدف: امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، اکوتوریسم برای دستیابی به رشد اقتصادی و همچنین حفاظت از محیط­زیست و تنوع زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است. اکوتوریسم یکی از جامع­ترین جنبه­های گردشگری است که تاثیر زیادی بر تنوع زیستی دارد. ارزیابی تنوع زیستی به عنوان شاخصی برای حفاظت بهتر پوشش گیاهی و تنوع گونه­ها ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر اکوتوریسم بر پوشش گیاهی پارک ملی خجیر است.روش بررسی: این پژوهش در سال ۱۳۹۸ انجام شد و دو زون فشار اکوتوریسم کم (۱۰۰ تا ۱۵۰ متر از جاده) و فشار اکوتوریسم متوسط ​​(۵۰ تا ۱۰۰ متر از جاده) انتخاب شد. سپس ۳۶ قطعه­نمونه (۱ × ۱ متر، ۱ متر مربع) به­صورت تصادفی در فواصل مختلف انتخاب شدند. گونه­ها، درختچه­ها و گیاهان در قطعه­نمونه ثبت شد. شاخص­های تنوع زیستی در نرم افزارهایEcological methodology و PAST ارزیابی شد.یافته­ ها: بر اساس نتایج، درصد پوشش در زون­های کم ​​و متوسط فشار اکوتوریسم اختلاف معنی­دار داشت و به­ترتیب ۴/۵۹ و ۶/۳۳ درصد بود که بیشترین آن مربوط به گونه درمنه است. شاخص غنای مارگالف تفاوت معنی­داری را در زون­های کم ​​و متوسط فشار اکوتوریسم با ۵۵/۵ و ۰۱/۴ نشان داد. شاخص شانون-وینر نشان داد که زون کم اکوتوریسم بیشترین تنوع را نسبت به زون­ فشار اکوتوریسمی متوسط دارد.بحث و نتیجه ­گیری: به طور کلی، زون فشار اکوتوریسم کم، تاثیر منفی کمی را بر روی گیاه و تنوع گونه­ای دارد و با توجه به آن‎که این پارک از شاخص ترین و غنی­ترین بخش­های طبیعی کشور به شمار می­رود، به همین دلیل حفاظت از زیستگاه­ها و رویشگاه­های گیاهی آن ضروری است. 

کلیدواژه ها:

تنوع زیستی ، شاخص غنا ، حفاظت ، پوشش گیاهی ، پارک ملی خجیر