بررسی تطبیقی مدیریت جامعه محور بلایا در کشورهای منتخب و ارائه الگویی برای ایران

از آنجا که ایران از کشورهای بلاخیز جهان به شمار می آید، مدیریت بلایا یکی از موضوعات مهم و در اولویت کشور محسوب می شود. یکی از رویکردهای مورد استفاده برای مدیریت بلایا، رویکرد جامعه محور است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی مدیریت جامعه محور بلایا در کشورهای منتخب و ارائه الگویی برای ایران است. بر این اساس، مطالعه ای به صورت توصیفی تطبیقی و در ۶ مرحله انجام پذیرفت و در آن کشورهای منتخب از نظر مشارکت جامعه در ابعاد مدیریتی همچون سیاست گذاری، برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل در بلایا با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاضر نشانگر آن است که کشورهای مورد مطالعه بر حسب ویژگی های اجتماعی، بومی و فرهنگی از الگوهای متفاوتی برای جلب مشارکت جامعه استفاده کرده اند. برای مدیریت موفق بلایا مشارکت جامعه در مراحل مختلف چرخه مدیریت بلایا الزامی است، اما نوع مشارکت جامعه بر حسب ویژگی های هر مرحله تفاوت دارد. بر پایه یافته های حاصل از پژوهش، الگویی طراحی شد تا اعمال مدیریت جامعه محور بلایا برای ایران امکان پذیر گردد. بیشترین تاکید این الگو بر حضور و مشارکت جامعه در سطح محلی در روستاها و محله ای در شهرها بود و برای رسمیت بخشیدن به این حضور، ساختاری طراحی شد که این حضور را از طریق ایجاد «شورای راهبردی» در ستاد مرکزی مناطق شهرداری و دهیاری تسهیل کند. در زیر مجموعه شورای راهبردی در ستاد مرکزی مناطق شهرداری و یا دهیاری، دو شورای برنامه ریزی و اجرایی پیش بینی گردید که هر دو از طریق رابط تسهیل گر مستقر در شهرداری مناطق و یا دهیاری، با مربیان آموزش دیده که ساکن محلات هستند، مرتبط می شوند. این مربیان وظیفه آموزش نیروهای داوطلب محلی در روستا و محله ای در شهرها خود و نیز مسئولیت آموزش و سازماندهی مردم را بر عهده دارند. این نیروها در قالب ۶ کمیته عملیات، پشتیبانی، ایمنی و امنیت، روابط عمومی و رسانه، برنامه ریزی، آموزش و پژوهش، سازماندهی و هدایت می شوند. امید است که با استفاده از رویکرد جامعه محور و از طریق استقرار الگوی پیشنهادی به میزان قابل توجهی بر توان دولت در مواجهه با بلایا افزوده گردد.

کلیدواژه ها:

Model ، Disaster Management ، Community-Based ، Iran ، الگو ، مدیریت بلایا ، جامعه محور ، بررسی تطبیقی ، ایران