آزادی عقیده و آزادی بیان در قرآن و ادله موافقان و مخالفان آن با تحلیل نظرات برخی از اندیشمندان غرب

در تمام جوامع بشری از آزادی به عنوان یکی از حقوق طبیعی انسان نام برده شده و در طول تاریخ همواره مفهوم و مصادیق آن مورد مناقشه بوده است. آزادی دارای معانی گوناگونی است که می توان از آزادی عقیده و آزادی بیان به عنوان نمونه هایی ازآن یاد کرد. آزادی بیان نمود بیرونی آزادی عقیده است. پیرامون وجود آزادی بیان اندیشمندان به دو گروه موافقان و مخالفان تقسیم می شوند که موافقان نیز یا مطلقا با آزادی بیان موافقند و یا این آزادی را مشروط می دانند. در اسلام مبحث آزادی مورد مداقه قرار گرفته است. وجود آیات، روایات و سیره معصومین در بطن اسلام گواه این مدعاست. همچنین آزادی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان مغفول نمانده است به گونه ای که کنکاش در آثار آنها بیانگر این مطلب است که ایشان آزادی بیان را یک پیش فرض اساسی در اسلام می دانند. در قانون جمهوری اسلامی ایران نیز هیچکس را نمی توان به صرف داشتن عقیده ای مورد تعرض و مواخذه قرار داد اما این اصل درمورد ترویج عقاید خاص، ساکت است. گرچه عقلاو قانونا می توان اذعان نمود که آزادی بیان نباید با مبانی اسلام یا حقوق عمومی در تضاد باشد. اندیشمندان مسلمان و قانون اساسی جمهوری اسلامی، که از سوی مجتهدان مسلمان تدوین شده، آزادی بیان و مصادیق آن شامل مطبوعات و احزاب و اجتماعات را می پذیرند. اما بر مطابقت آن با اصول و قوانین مفید انسانی تاکید دارند.

کلیدواژه ها:

آزادی ، آزادی بیان ، آزادی عقیده ، حقوق بشر.