شناسایی و رتبه بندی ابعاد استقلال دانشگاهی با رویکردهای دلیل گرا و علت گرا در دانشگاه های آزاد اسلامی

هدف کلی پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه بندی ابعاد استقلال دانشگاهی با رویکردهای دلیل­گرا و علت­گرا در دانشگاه­های آزاد اسلامی استان مازندران بود. این پژوهش­ از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری آن را کلیه اساتید هیات علمی دانشگاه­های آزاد اسلامی استان مازندران به تعداد ۱۵۳۷ نفر تشکیل می­دادند که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای و بر اساس فرمول کوکران تعداد ۳۰۸ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع­آوری داده­ها از پرسش­نامه­ محقق ساخته استقلال دانشگاهی با رویکرد دلیل­گرا و علت­گرا با ۷۳ سوال استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تایید متخصصان رسید و روایی سازه آن نیز تایید شد. پایایی ترکیبی و مقدار آلفای کرونباخ آن­ها نیز بالای ۷/۰ محاسبه شد که مورد تایید می­باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که؛ استقلال دانشگاهی با رویکرد دلیل گرا دارای سه بعد «استقلال علمی، استقلال فکری و استقلال در روابط ملی و فراملی» و بعد استقلال علمی دارای چهار مولفه­ (تحقیق و پژوهش، برنامه­ریزی درسی و آموزشی، آزادی علمی و ارزیابی و تضمین کیفیت برنامه­ها)، بعد استقلال فکری دارای سه مولفه (حفظ مالکیت فکری، نقادی فکری و تولید و ارتقای فکری و فرهنگی) و بعد استقلال در روابط ملی و فراملی دارای دو مولفه (ارتباطات و روش­ها و سیاست­ها) می­باشد. که بعد استقلال علمی دارای بیش­ترین رتبه و بعد استقلال در روابط ملی و فراملی دارای کم­ترین رتبه  است. همچنین استقلال دانشگاهی با رویکرد علت گرا دارای دو بعد «استقلال سازمانی و استقلال مالی» و بعد استقلال سازمانی دارای پنج مولفه­ (اهداف و سیاست­ها و قوانین، ارزیابی و تضمین کیفیت، برنامه ریزی و خدمات، امور اداری و داخلی، تامین نیروی انسانی) و بعد استقلال مالی دارای دو مولفه (کسب و تامین بودجه و تخصیص بودجه و انباشت مازاد آن) می­باشد که بعد استقلال مالی دارای بیش­ترین رتبه و بعد استقلال سازمانی دارای کم­ترین رتبه است.

کلیدواژه ها:

Academic Independence ، Causal Approach ، Causal Approach ، University ، استقلال دانشگاهی ، رویکرد دلیل گرا ، رویکرد علت گرا ، دانشگاه