تحلیل نقش بازارچه های مرزی در امنیت و توسعه نواحی مرزی (مطالعه موردی بازارچه های مرزی استان سیستان و بلوچستان)

بازارچه های مرزی به عنوان راهبردی برای توسعه و رونق مناطق مرزی کشور از دو دهه گذشته در کشور ایجادشده اند. هدف این پژوهش تحلیل نقش بازارچه های مرزی استان سیستان و بلوچستان در تامین امنیت وتوسعه نواحی مرزی است. با بررسی مناطق مرزی استان سیستان وبلوچستان به ویژه نواحی روستاهای مرزی درمقایسه با مناطق مرکزی کشور می توان به شاخص های عمده ای از جمله انزوای جغرافیایی مناطق مرزی،دوری از قطب های صنعتی، اقتصادی و توسعه نیافتگی در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگیدست یافت. این مناطق به دلیل تماس با محیط های متنوع بیرونی از ویژگی های خاصی برخوردارند. وجودمبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و آسیب پذیری و تهدیدات مختلف در این مناطق اهمیت ویژه ای را درفرآیند برنامه ریزی، توسعه، آمایش سرزمین به مناطق مرزی داده است که در صورت غفلت از آن ها به طور جدشاهد چالش های عمده ای از جمله عدم ثبات جمعیتی مناطق مرزنشین خواهیم بود، روستا و توسعه روستایی وجایگاه آن در برنامه ریزی توسعه کشور و سهم آن در توسعه منطقه ای و ملی از مسایل مهم کشور است که میتواند تفاوت های موجود در سطح برخورداری مناطق از مظاهر رفاه و توسعه بین شهر و روستا را به حداقلبرساند و از مهاجرت گسترده جمعیت روستایی و مرزنشین جلوگیری کند. امروزه این گونه مسایل در دو سویمرز باعث شده تا کشورهای همسایه در قالب بازارچه های مشترک مرزی که از شناخته شده ترین روش هایتوسعه اقتصادی روستاهای مرزنشین به شمار می رود، می تواند تحولی بنیادی در تولید، ایجاد اشتغال ، تثبیتجمعیت مرزنشین، افزایش درآمد و نهایتا توسعه ای پایدار ایجاد نماید و به سمت همکاری های متقابل منطقهای هدایت شوند. نتایج تحقیق بیانگر این است که ۷ بازارچه فعال استان سیستان و بلوچستان (بازارچه مرزیمیرجاوه،پیشین،کوهک، میلک، جالق، گمشاد، ریمدان) نقش موثری در رفاه و توسعه نسبی مناطق مرز نشینداشته اند اما با مشکلات و چالشهای اساسی مواجه هستند که در صورت رفع آنها شاهد رونق و توسعه بیشترمناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان خواهیم بود.

کلیدواژه ها:

نواحی مرزی ، توسعه ، بازارچه مرزی ، سیستان و بلوچستان