ارزیابی توان زمین گردشگری ژئوسایت های منتخب منطقه سردشت در استان آذربایجان غربی

در این مقاله به مقایسه و ارزیابی ژئوسایت های شهرستان سردشت با استفاده از دو مدل بریلها و زوروس پرداخته شده است. با استناد بر روش­های پیمانی، ارزش ژئومورفولوژیکی سایت­ها با استفاده از شش معیار علمی- آموزشی، تنوع زمین­شناختی، زیست­محیطی و زیبایی­شناختی، ارزش فرهنگی، خطرات بالقوه و نیازهای حفاظتی و پتانسیل برای استفاده (کاربری) موجود در روش زوروس و چهار معیار علمی، آموزشی، گردشگری بالقوه و خطر اضمحلال موجود در روش بریلها بررسی و مقایسه شده است. طی بررسی اولیه توسط کارشناسان خبره و افراد محلی، سه ژئوسایت از دایره ارزیابی با توجه به معیارهای گفته شده خارج و سپس تعداد ۱۵ پرسشنامه برای ارزیابی دو ژئوسایت اصلی و منتخب تهیه و توزیع شد. نتایج ارزیابی نشان داد در مدل بریلها بالاترین ارزش را شاخص خطر اضمحلال و پائین­ترین ارزش را شاخص گردشگری به خود اختصاص داده است. از نظر درجه خطر اضمحلال، دو ژئوسایت مجموعه آبشار های سه گانه شلماش و مجموعه اشکال چشمه تراورتنی کانی برازان در وضعیت متوسط قرار دارد که اگر با مدیریت بهینه حفاظت نشوند در آینده­ای نه چندان دور می­توانند در وضعیت خطر بالای اضمحلال قرار بگیرند. نتیجه ارزیابی ژئومورفوسایت­ها با مدل زوروس نشان داد کمترین امتیازات شاخص مربوط به عیار حفاظتی و زیست محیطی و  بالاترین رتبه شاخص­ها مربوط به عیار علمی است. لذا با توجه به نتایج این ارزیابی، از یک طرف بر ضرورت داشتن برنامه ای بلندمدت و اصولی در منطقه که بتواند امکان راه اندازی شبکه­ای از فعالیت­های نظارت و حراست از ژئومورفوسایت­ها را فراهم کند و از طرفی ارتقاء هویت­های محلی، ایجاد زیرساخت­های گردشگری، توسعه محصولات و خدمات جدید محلی، ایجاد فرصت­های جدید شغلی، تشویق رشد اقتصاد محلی و در نتیجه دستیابی به توسعه پایدار محلی را سبب شودتاکید می­شود.  

کلیدواژه ها:

Geomorphosite Assessment ، Brilha and Zouros Models ، Compare Models ، Sardasht Region ، توان گردشگری ، ژئوسایت ، مدل بریلها و زوروس ، منطقه سردشت