بررسی انتقادی بهانه جویی غربیان با استفاده از نسخه های جدید کشف شده قرآن

با توجه به تاریخ­گذاری نسخه­های قدیمی قرآن توسط دانشمندان غربی از طریق آزمایش­ نوین اشعه نگاری کربن ۱۴، شبهه­ای از سوی برخی مستشرقان به ویژه تجدیدنظرطلبانی که از روش نقد منبع به بازپژوهی اصالی و سندی قرآن پرداخته­اند، مطرح گردیده است. مفاد شبهه مذکور ازاین قرار است که نتایج آزمایش­های کربن ۱۴، قدمت تاریخی نسخه­های عتیق قرآن به ویژه نسخه کتابخانه بیرمنگام را به پیش از عصر پیامبر اکرمJ می­رساند که شاهدی بر تدوین آن پیش از دین اسلام و درنتیجه عدم اصالت قرآن خواهد بود. بدین معنا که محتوای قرآن موجود، پیش از عصر پیامبرJ یا دیگر مسلمانان با استفاده از آن قرآن موجود را ساخته­اند. مقاله حاضر، با توجه به اهمیت دو نسخه بیرمنگام و توبینگن و آزمایش­های نوین انجام شده روی آن ها، بر اساس محوریت مطالعه آن دو، به روش تحلیلی و داده پژوهی کتابخانه­ای نسبت به شبهه مذکور در سه حیطه نسخه شناختی و فنی، قرآن شناختی و جریان شناختی، درصدد پاسخگویی برآمده است. دستاوردهای فنی و نسخه شناختی پژوهش پیش رو نشان می­دهد که آزمایش های انجام شده بر روی نسخه­ها، برگه های قرآن یافت شده فقط نشان می دهد آن ها از پوست حیوانی تهیه شده که در زمان حیات پیامبرJ یا کمی پس ازآن زنده بوده است و نمی تواند به اثبات پیش تاریخی بودن نوشته­های آن ها نسبت به عصر نزول قرآن بپردازد؛ نیز برخی از پژوهشگران غربی روش آزمایش کربن ۱۴ را نسبی و ناقص دانسته که باید با دیگر روش­ها تکمیل گردد و به خودی خود قابل اعتنا نیست؛ چنان که پژوهشگران حاضر در پروژه آزمایش کربن ۱۴ بر روی قرآن، توجهی به مطالعات خط­شناسی عربی و نیز برگه­شناسی و ابعاد آن و شکل و نوع قلم و تذهیب مصاحف مذکور که نشان­دهنده تطبیق با تاریخ نزول قرآن است، نداشته­اند. همچنین مطالعه قرآن­شناختی چون ملاحظه کاربرد واژگانی در قرآن و نیز مصاحف موردبحث که در نوشته­های پیش از اسلام وجود نداشته و یا رایج نبوده، نیز توجه به نزول تدریجی قرآن و مباحث سبب و شان نزول آیات منقول از صدر اسلام تاکنون و ادله وحیانی بودن قرآن، اثبات­گر همخوانی نسخه­های پیش­گفته با قرآن موجود است. همچنین اعتبار قرآن موجود، مبتنی بر مسئله تواتر لفظی قرآن است که نسل به نسل از زمان پیامبرJ تاکنون وجود داشته و به عنوان اعتقادی ضروری بین مسلمانان مطرح است. درنتیجه نسخه­های موجود از قرآن، حاکی همان تواتر لفظی بین مسلمانان هستند. ازاین رو مسلمانان نیاز اعتقادی به اثبات یا رد مصاحف عتیق قرآن ندارند و در صورت وجود اشکال در نسخه­ها، اصالت قرآن و اعتبار متنی آن که ماخوذ از تواتر لفظی است، به هیچ وجه مخدوش نمی­شود. نتیجه جریان شناختی آزمایش کربن ۱۴ بر نسخه­های نامبرده، نشان از تلاش جریان تجددطلب استشراقی برای نقد اصالت منابع دینی اسلام است که مخالفان فراوانی نیز در میان مستشرقان دارد. نهایتا آزمایش کربن ۱۴، تفاوت برجسته­ای را نسبت به قرآن موجود در مصحف در دست جمهور مسلمانان روشن ننموده است

کلیدواژه ها:

بیرمنگام ، توبینگن ، رادیو کربن ۱۴ ، قرآن ، مستشرقان ، نسخه شناسی