اثر روش های مختلف خاک ورزی بر عملکرد و اجزا عملکرد دانه گندم رقم الوند در شرایط آذربایجان شرقی

به منظور بررسی اثر روش های مختلف خاک ورزی در طی دو سال متوالی بر عملکرد و اجزا عملکرد دانه گندم رقم الوند این تحقیق در ایستگاه تحقیقات خسروشهر در استان آذربایجان شرقی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار خاک ورزی و سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (۸۴-۱۳۸۳) اجرا شد. تیمارهای خاک ورزی شامل: ۱- گاوآهن قلمی به عمق ۲۰-۱۵ سانتی متر+ دیسک ۲- گاو آهن برگرداندار به عمق ۲۰-۱۵ سانتی متر + دیسک ۳- گاوآهن برگرداندار به عمق ۳۰-۲۵ سانتی متر + دیسک و ۴- بی خاک ورزی بودند. تیمارهای خاک ورزی در طی دو سال زراعی در یک قطعه زمین اجرا شد که سال اول زیر کشت گلرنگ و سال دوم زیر کشت گندم بود. داده های عملکرد و اجزاء عملکرد دانه گندم سال دوم برای ارزیابی و تجزیه و تحلیل جمع آوری گردید. نتایج حاصل نشان داد که اثر تیمارهای خاک ورزی بر وزن هزار دانه، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله معنی دار نبود، ولی بر روی ارتفاع بوته و عملکرد دانه از نظرآماری در سطح ۵% معنی دار بود . گاوآهن برگرداندار به عمق ۳۰-۲۵ سانتی متر با میانگین عملکرد دانه ۵۰۳۴ کیلوگرم در هکتار و تیمار بی خاک ورزی با میانگین عملکرد دانه۲۹۰۳ کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند. گاوآهن برگرداندار به عمق ۳۰-۲۵ سانتی متر تاثیر بیشتری بر نفوذپذیری خاک داشت و بیشترین کاهش در شاخص مخروطی خاک (Cone index) مربوط به این تیمار بود. در مجموع گاوآهن برگرداندار به عمق ۳۰-۲۵ سانتی متر می تواند خصوصیات فیزیکی خاک را بهبود بخشد، هر چند که اختلاف جرم مخصوص ظاهری و آب قابل استفاده در بین تیمارها معنی دار نبود، ولی از نظر عددی نیز مقادیر مربوط به تیمار فوق نسبت به سایر تیمارها وضعیتی مطلوبتری داشت.

کلیدواژه ها:

Tillage ، Wheat ، Grain yield ، Cone index ، Soil property ، خاک ورزی ، گندم ، عملکرد دانه ، شاخص مخروطی خاک ، جرم مخصوص ظاهری.