شناسایی QTLهای پیوسته با ارتفاع بوته و زمان رسیدگی در برنج

هدف از این تحقیق، شناسایی نشانگرهای ریزماهواره (SSR) و AFLP پیوسته با صفات ارتفاع بوته و زمان رسیدگی در یک جمعیت ۱۸۸ فردی F۲:۳ حاصل از تلاقی ارقام برنج بینام و کادوس به منظور استفاده از آنها در برنامه های انتخاب به کمک نشانگر و هرمی نمودن ژن ها (QTL ها) برای کاهش ارتفاع بوته و زمان رسیدگی در نتاج حاصل بود که در سال ۱۳۸۸ در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. از بین نشانگرهای SSR و AFLPمورد استفاده در این تحقیق، تعداد ۶۱ نشانگر SSR و ۷۴ نشانگر AFLP، چندشکلی خوبی در بین والدین نشان دادند که برای تهیه نقشه پیوستگی جمعیت مورد استفاده قرار گرفتند. نقشه حاصل، ۴/۱۷۸۶ سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد و فاصله متوسط هر دو نشانگر مجاور از یکدیگر ۰۶/۱۴ سانتی مورگان بود. با استفاده از روش مکان یابی فاصله ای مرکب، برای ارتفاع بوته، پنج QTL روی کروموزوم های ۳، ۷، ۹، ۱۰و ۱۱ و برای روز تا رسیدگی کامل نیز دو QTL بر روی کروموزوم های ۶ و ۷ شناسایی شدند. این QTLها در مجموع به ترتیب ۸/۶۲ درصد و ۹/۲۳ درصد از تنوع فنوتیپی این دو صفت را پوشش دادند. از میان QTLهای شناسایی شده، qPH-۳ (در فاصله بین نشانگرهای P۳۶-M۴۲-۳_RM۲۳۲) و qPH-۱۰ (در فاصله بین نشانگرهای RM۱۴۷_P۷۷-M۶۲-۴) برای ارتفاع بوته و qMD-۶ (در فاصله بین نشانگرهای RM۳۱۴_P۵۱-M۷۴-۴) برای روز تا رسیدگی کامل، به ترتیب با فاصله ۵/۵، ۷/۱۹ و ۸/۰ سانتی مورگان از نزدیک ترین نشانگر و ۱۶/۱۷، ۴۷/۱۵ و ۷۱/۱۵ درصد از تنوع فنوتیپی صفات مربوطه را کنترل کردند و به عنوانQTL های موثر و نسبتا بزرگ اثر ارتفاع بوته و زمان رسیدگی شناسایی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که می توان از سه QTL فوق برای هرمی کردن ژن ها یا از نشانگرهای پیوسته با آنها برای استفاده در برنامه های انتخاب به کمک نشانگر به منظور انتخاب لاین های پاکوتاه و زودرس در لاین های در حال تفرق برنج مورد مطالعه، استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

Linkage map ، Microsatellite marker ، QTL analysis and Rice. ، برنج ، تجزیه QTL ، نشانگر ریزماهواره و نقشه پیوستگی.