ارزیابی عملکرد دانه دو رگ های امید بخش ذرت در آزمایشات چند منطقه ای

در این آزمایش تعداد ۱۴ دو رگ ذرت به همراه رقم شاهد (سینگل کراس ۷۰۴) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در ۱۲ منطقه (کرج، شیراز، قراخیل قائمشهر، مغان، خرم آباد، میاندوآب، مشهد، گرگان، دزفول، اصفهان، جیرفت و ایلام) به مدت دو سال (۹۱ و ۱۳۹۰) مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین دو ساله عملکرد دانه، دو رگ K۴۷/۲-۲-۱-۳-۳-۱-۱-۱ x MO۱۷ (سینگل کراس ۷۰۳) در مناطق کرج، زرقان شیراز، قراخیل قائمشهر، گرگان، اصفهان و جیرفت به ترتیب با ۱۳۷۵۸، ۱۴۱۹۰، ۱۱۰۸۴، ۹۲۲۷، ۱۰۷۸۴ و ۱۰۵۵۶ کیلوگرم در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را تولید نمود. این دو رگ در مناطق میاندوآب (با ۱۹۴۷۰ کیلوگرم درهکتار) و خرم آباد (با ۶۳۰۳ کیلوگرم درهکتار) دومین و در مناطق مغان (با ۱۰۰۱۰ کیلو گرم در هکتار) و مشهد (۱۴۷۳۰ کیلوگرم در هکتار) سومین رتبه از نظر عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. در سال ۱۳۹۰، دو رگ های سینگل کراس ۷۰۳، سینگل کراس ۷۰۲ (K۴۷/۲-۲-۱-۴-۲-۱-۱-۱× K۱۸) و سینگل کراس ۷۰۵ به ترتیب با ۱۲۲۶۰، ۱۰۲۰۹ و ۱۰۱۸۶ کیلوگرم در هکتار و در سال ۱۳۹۱ به ترتیب با ۱۱۳۲۱، ۱۱۱۸۱ و ۱۰۰۸۱ کیلوگرم در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. بر اساس تجزیه مرکب سال و مکان نیز دو رگ های سینگل کراس ۷۰۳، سینگل کراس ۷۰۲ و سینگل کراس ۷۰۵ به ترتیب با ۱۱۲۹۰، ۱۰۹۶۵ و ۱۰۱۳۳ کیلوگرم در هکتار بالاترین تولید دانه را در واحد سطح داشتند. تجزیه پایداری بر اساس شاخص برتری نشان داد که دو رگ های سینگل کراس ۷۰۳ (۰۶/۰=Pi)، سینگل کراس ۷۰۲ (۷۸/۰=Pi) و سینگل کراس ۷۰۵ (۷۰/۱=Pi) به ترتیب برترین دورگ ها در این آزمایش بودند. با توجه به شاخص برتری که تلفیقی از عملکرد بالا و پایداری است، دو رگ سینگل کراس ۷۰۳ در صورت تولید مناسب عملکرد در آزمایشات در شرایط زارعین می تواند به عنوان دورگ جدید ذرت معرفی شود.

کلیدواژه ها:

Grain yield ، KSC ۷۰۳ ، Maize ، Promising hybrid and Superiority measure ، امید بخش ، ذرت ، سینگل کراس ۷۰۳ ، عملکرد دانه و مقیاس برتری.