شبیه سازی شرایط آتش سوزی مزارع پس از برداشت: رفع یا القای کمون ثانویه بذر کلزا

در برخی از مزارع، برای تسریع در کشت محصول بعد، بقایا و کاه و کلش گیاه کلزا را آتش می زنند که شوک حرارتی آن می تواند بر ویژگی های فیزیولوژیک بذرهای موجود در بانک بذر خاک تاثیر بگذارد. در راستای شبیه سازی اثرات ناشی از شوک حرارتی احتمالی در مزرعه بر پاسخ های جوانه زنی بذرهای کلزای ریزش یافته، آزمایشی در قالب کرتهای خرد شده با طرح پایه کاملا تصادفی و سه تکرار طراحی و در سال ۱۳۹۵ اجرا شد . در این بررسی، دو نمونه از بذرهای دو رقم کلزا، هایولا ۴۰۱ با پتانسیل کمون ثانویه بالا و زرفام با پتانسیل کمون ثانویه پایین، در معرض تیمارهای شوک حرارتی صفر (شاهد)، ۸۰، ۱۰۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ درجه سانتیگراد به مدت۲/۵، ۵/۰،۷/۵ و ۱۰/۰دقیقه پیش از القای مصنوعی کمون ثانویه قرار گرفتند. با اعمال تیمار شوک حرارتی بدون القای کمون ثانویه، هیچ کمون ثانویه در بذرها القا نگردید و در دمای ۸۰ و ۱۰۰ درجه سانتیگراد ۱۰۰ درصد جوانه زنی ثبت شد. با اعمال تیمار شوک حرارتی قبل از القای کمون ثانویه، تنها تیمار شوک حرارتی ۱۲۰ درجه سانتیگراد به مدت۷/۵ و ۱۰ دقیقه سبب القای مجدد کمون ثانویه نسبت به تیمارهای با درجه حرارت و مدت زمان کمتر شد . تیمار دمایی ۱۵۰ درجه سانتی گراد در تمامی شرایط نیز سبب مرگ تمامی بذرهای دو رقم گردید. در مجموع آتش زدن مزرعه در صورتی که شرایط القای کمون ثانویه حادث نشود، می تواند در مدت زمان های بالا سبب مرگ بذرهای ریزش یافته و همچنین ممانعت از ظهور کلزای خودرو در فصل زراعی بعد شود و تنها در دماهای خاص و با مدت زمان های بالا در صورت وقوع شرایط القای کمون ثانویه ، کمون در آن ها القاگردد .

کلیدواژه ها:

بانک بذر خاک ، بذر کلزا ، شوک حرارتی