نشانگرهای مولکولی DNA و اصلاح گیاهان

نشانگرهای مختلف DNA در چند ده ه اخیر به عنوان ابزار مولکولی مهم در گیاهان برای مطالعات روابط ژنتیکی در بین افراد، ارتباط فیلوژنتیکی بین گونه ها، نقشهبرداری ژن و ردیابی جایگاه های صفت کمی مورد استفاده قرار گرفته اند. از طریق شناسایی نواحی ژنومی کنترلکننده صفات کمی((QTL و تعیین سهم هر یک از این نواحی در ایجاد تنوع مشاهده شده صفت در جمعیت، میتوان کارایی برنامه های بهنژادی را به میزان زیادی افزایش داد و با اطمینان بیشتری جمعیت را اصلاح کرد. نشانگرهای ژنتیکی شامل نشانگرهای مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی میباشند. نشانگرهای مولکولی اغلب نسبت به تغییرات محیطی خنثی هستند و این نشانگرها را می توان به طور گسترده به نشانگرهای مبتنی بر هیبریداسیون و PCR طبقه بندی کرد. )RFLPپلی مورفیسم طول قطعه محدود) تنها نشانگر مبتنی بر هیبریداسیون است. در حالی که نشانگرهای مبتنی بر PCR شامل نشانگرهای )AFLPچندشکلی های طولی قطعات تکثیر یافته، )RAPDقطعات DNA چندشکلی تکثیریافته تصادفی)، ISJ (نیمه تصادفی اینترون- اگزون)، )SSRتکرارهای توالی ساده یا ریزماهواره)، ISSR (نواحی بین توالیهای تکراری ساده)، CBDP، )SCoT چندشکلی هدفمند کدون آغازی) است. در این مقاله به انواع نشانگرهای مولکولی DNA مورد استفاده در اصلاح گیاهان پرداخته شده و همچنین به کاربرد و مزایای نشانگرهای مولکولی اشاره شده است.

کلیدواژه ها:

نشانگرهای DNA ، بهنژادی ، QTL