بررسی رابطه شوکت المک دوم با مستخدمان بلژیکی در ایران طی سالهای ۱۳۳۲- ۱۳۳۰ قمری

محمد ابراهیم شوکت­الملک دوم پس از تثبیت قدرت، کمتر مایل به نفوذ عوامل حکومت مرکزی در حوزه قدرت خود بود و ماموران مالیه­ای که زیر نظر مستخدمان بلژیکی خزانه­داری، وزارت مالیه و گمرکات بودند را مخل حکومت­داری خود می­پنداشت. به همین جهت میرزا ابراهیم خان رئیس اداره مالیه بیرجند چند ماه پس از ورود به بیرجند کشته شد و همین امر واکنش مستخدمان بلژیکی در مشهد و تهران را برانگیخت. مسیو للو و مسیو مرنارد بلژیکی و بارون چرکاسف کنسول روسیه در بیرجند که شوکت­الملک دوم را دخیل در این ماجرا می­دانستند تصمیم به تنبیه عوامل قتل و عزل شوکت­الملک دوم گرفتند. در مقابل انگلیسی­ها به همراه برخی عوامل داخلی نظیر ممتحن السلطنه و سردار اسعد بختیاری به حمایت از شوکت­الملک دوم پرداختند. کشمکش لفظی و مکاتبات از بیرجند شروع و به مشهد و تهران کشیده شد و تا آستانه عزل شوکت­الملک دوم پیش رفت، اما نه تنها بلژیکی­ها موفق به این کار نشدند بلکه با این که شوکت الملک در ارتباط با مسائلی از جمله همین مورد به تهران فراخوانده شد پس از بازگشت حکومت سیستان را هم بدست آورد. در این مقاله به رابطه شوکت الملک با مستخدمان بلژیکی و عوامل موثر بر آن طی سال­های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ق. پرداخته می­شود.

کلیدواژه ها:

شوکت الملک دوم ، مستخدمان بلژیکی ، قاینات