واکاوی ایدئولوژی خودی سازی غرب و بیگانه سازی حکومت در داستان نویسی مدرن ایران برمبنای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی (مطالعه موردی: سیاحت نامه ابراهیم بیگ)
محل انتشار: دوماهنامه جستارهای زبانی، دوره: 13، شماره: 4
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 121
فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LRR-13-4_005
تاریخ نمایه سازی: 9 مهر 1401
چکیده مقاله:
رمان اجتماعی انتقادی سیاحتنامه ابراهیمبیگ اثری است که نویسنده آن با استفاده از غرب خودیسازیشده، به انتقاد از جامعه خود و نهادهای سیاسی و مذهبی آن پرداخته است. در این گفتمان، تقابل ایران و غرب تلاشی برای ازبین بردن شکاف میان خود و دیگری، از طریق معکوس کردن نقش آنان و عجیب و غریب نشان دادن «خود» بیش از «دیگری» است. جستار حاضر با شناسایی شیوهها و راهبردهای گفتمانیشده بازنمایی ایدئولوژی در داستان مزبور، میکوشد به دو سوال بنیادین پاسخ گوید: الف) راهبردهای گفتمانی چگونه به انتقال ایدئولوژی نویسنده میپردازند؟ ب) معکوسسازی گفتمانی که نتیجه فرایند خودیسازی غرب است، در داستان به چه نحو نمود یافته است؟ هدف این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، بررسی بازنمایی غرب در رمان ابراهیمبیگ از منظر مربع ایدئولوژیک وندایک است. دستاورد اصلی پژوهش بیانگر آن است که تصویر غرب در گفتمان مراغهای، بهعنوان یک روشنفکر تجددخواه، نماینده تصویر کلیشهای که در روان ایرانیان از این پدیده وجود دارد، نیست. وی در گفتمان خود، با استفاده از استراتژی کلی قطبیسازی، بر نقاط قوت غرب به مثابه گروه خودی، تاکید کرده و نقاط ضعف حاکمان ایران بهعنوان گروه غیرخودی را برجستهتر بازنمایی کرده است. نویسنده در توصیف گروه «خودی» با کاربست راهبردهایی چون قطببندی، مقایسه، دلالت ضمنی، دراماتیزه کردن و کنایه، روحیه آزادگی، وارستگی و سختکوشی آنان را در متن القا میکند و در بازنمایی گروه «غیرخودی»، با بهرهگیری از راهبردهایی چون توصیف کنشگر، اغراق، و بازی با اعداد، ویژگیهایی همچون طمعورزی، بیدادگری، واپسگرایی، و فریبکاری را به مخاطب نشان میدهد.
کلیدواژه ها:
Van Djik ، Ideological Square ، Ibrahim Beg's Travelogue ، Representation ، Ideology ، ایدئولوژی ، ون دایک ، مربع ایدئولوژیک ، سیاحت نامه ابراهیم بیگ ، بازنمایی ، گفتمان.
نویسندگان
آیلین فیروزیان پور اصفهانی
Assistant Professor of Linguistics, Damghan University, Damghan, Iran
رضا قنبری عبدالملکی
Assistant Professor of Persian Language and Literature, Damghan University, Damghan, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :