واکاوی ابعاد رهبری تعالی بخش علوی بر مبنای نهج البلاغه: توسعه نظریه رهبری تحول آفرین با رویکرد مدیریت اسلامی

رهبری تحول آفرین، سبکی از رهبری است که در آن رهبر و پیروان تلاش می کنند با تشویق و الهام بخشی به سطوح متعالی، موفقیت سازمان را موجب شوند. آموزه های اسلام به عنوان مجموعه ای دربردارنده ابعاد گوناگون سعادت دنیوی و اخروی انسان ها است که توجه به موضوع سرپرستی، رهبری و روابط میان فردی، از جمله آن ها شمرده می شود. نوشتار پیش رو درصدد است تا از طریق بررسی گفتارهای امیرالمومنین (علیه السلام) به عنوان الگوی انسان کامل و با الهام گیری از سبک تحول آفرین، الگوی رهبری تعالی بخش را ارائه نماید. به منظور دستیابی به مولفه های مدل رهبری تعالی بخش، متن کتاب شریف نهج البلاغه با روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتیجه طبقه بندی آن در نرم افزار Maxqda۲۰۲۰، شامل ۸۱۹ کد اولیه، ۱۸۶ مضمون پایه، ۲۷ مضمون سازمان دهنده و ۶ مضمون فراگیر بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل رهبری تعالی بخش مبتنی بر شخصیت امیرالمومنین (علیه السلام)، شامل شش بعد اصلی «هدایت راهبردی»، «هم افزایی میان فردی»، «پرورش قدرت شناختی»، «تقویت آینده نگری راهبردی»، «توسعه زیرساخت های رشد» و »پشتیبان در توسعه فردی» است. در مجموع الگوی رهبری تعالی بخش علوی، نه تنها می تواند یک جایگزین مناسب و اسلامی بر سبک رهبری تحول آفرین غربی باشد، بلکه می تواند به عنوان یک الگوی کامل و بی نقص به جهانیان معرفی شود؛ چرا که انتقادات وارده به سبک رهبری تحول آفرین مانند سوءاستفاده از قدرت و عدم توجه به اخلاق، دیگر در الگوی رهبری تعالی بخش علوی مطرح نیستند.

کلیدواژه ها:

رهبری تعالی بخش ، رهبری تحول آفرین ، مدیریت اسلامی ، امیرالمومنین ، نهج البلاغه ، رهبری اسلامی