تحلیل شاخص های اثرگذار بر توسعه اکوتوریسم در مناطق بیابانی ایران
محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 45، شماره: 4
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 174
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHGR-45-4_007
تاریخ نمایه سازی: 3 آبان 1401
چکیده مقاله:
با شنیدن نام بیابان، آنچه بیش از هر چیز دیگری در ذهن عام تصور خواهد شد، محیطی خشک، بیآب و عاری از پوشش گیاهی است که برای آن ارزش اکوسیستمی را متصور نمی شوند، در حالیکه بیابان چالشی بومشناختی در حیات کره زمین است. درمقابل در تفکر سیستمی، بیابان نهتنها بهدلیل وجود گونه هایی منحصربهفرد و توان اکولوژیکی ویژه نعمتی الهی بهشمار میرود، بلکه قابلیت ها و ارزش های اقتصادی اجتماعی آن، توان بالایی را برای این بومزیست رقمزده است. این پژوهش برآن است تا با نگاه به جاذبه ها و قابلیت های زیستی و اقتصادی بیابان ها، ذهن را متوجه امکان سنجی جاذبه های بومشناختی قابل سرمایه گذاری در بیابان های ایران و توجه به اکوتوریسم در این نواحی کند؛ زیرا بیابان یک منبع اقتصادی بیمانند و مستعد است که در راستای اهداف توسعه پایدار، موجب حفاظت زیستی و سودآوری اقتصادی این مناطق می شود. در پژوهش پیش رو، بهمنظور بررسی و تعیین ابعاد مختلف اکوتوریسم پایدار بیابان های ایران با کمک الگوریتم دلفی، به تعیین اهداف مورد نظر پرداخته شده است. برای تجزیهوتحلیل داده ها با استفاده از نظرات متخصصان مختلف، شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شناسایی و از تحلیل عاملی برای تفسیر داده ها استفاده شده است. یافته های تحلیل عاملی نشاندهنده آن است که پنج عامل گسترش مشارکت، تحول کالبدی، افزایش آگاهی محیطی، افزایش جمعیت و افزایش قیمت زمین با درصد واریانس ۸۹۳/۶۹، بیشترین آثار مثبت ناشی از تغییرات مربوط به پیامدهای اکوتوریسم نواحی بیابانی را تبیین می کنند و ۱۰۷/۳۰ درصد مربوط به پیامدهای منفی بوده است. این امر نشاندهنده اثرگذاری پیامدهای مثبت بیش از پیامدهای منفی است. با توجه به ابعاد و شاخصهای اکوتوریسم، با اطمینان بهنسبت خوبی میتوان انتظار داشت که اکوتوریسم زمینههای رونق اقتصادی اجتماعی جوامع بیابانی و حفاطت از طبیعت بیابان را بههمراه داشته باشد.
نویسندگان
عادل سپهر
استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد
اعظم صفرآبادی
دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه اصفهان