رویکردی نظری به گذار در مفهوم حکمرانی در اندیشه سیاسی معاصر

چند دهه از طرح موضوع حکمرانی به عنوان الگوی مطلوب برای نظام های سیاسی معاصر می گذرد. این مساله به همان نسبت که مورد توجه کارگزاران سیاسی قرار گرفته است، باب مجادلات مهمی را در اندیشه سیاسی معاصر گشوده است. مقاله حاضر کوششی است برای درک چگونگی گذار در شیوه حکمرانی در نظریه سیاسی و تحلیل رویکردهای نظری آن. از دید نویسندگان، با توجه به آنکه در طی چهار دهه گذشته تغییرات محسوسی در چهره قدرت در سطح نظام سیاسی و عملکرد دولت ها رخ داده است، لذا مناظرات درباره کاهش قدرت دولت ها و ظهور بازیگران متعدد سیاسی و فراسیاسی و تغییرات در شکل حکمرانی به عنوان یکی از مباحث اساسی در دوره جدید مطرح می شود. اما مقاله پیش رو در جهت پاسخ به این پرسش اساسی است که اندیشه سیاسی معاصر به ماهیت گذار از سیاست حکومت چه رویکردی داشته است؟ در پاسخ به این پرسش، دو امکان مناقشه نظری مورد بررسی قرار می گیرد. دیدگاه اول یا جریان اصلی اندیشه سیاسی، به گذار از حکومت به حکمرانی نظر دارد و در مقابل، جریان انتقادی (دیدگاه دوم) از نقش متفاوت و نوپدید قدرت که در اینجا حکومتمندی نامیده می شود، به رویکرد ایجابی جریان اصلی تشکیک می کند. نویسندگان با بیان سه رویکرد نظری مربوط به گذار در شیوه حکمرانی و تحلیل سه سطح حکومت، حکمرانی و حکومت مندی، به بیان دیدگاه های متفکران آنها پرداخته اند و ابعاد مختلف این مجادله را تبیین می کنند. مقاله حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی نوشته شده است و چارچوب نظری آن رویکرد انتقادی - هنجاری است.

کلیدواژه ها:

حکمرانی ، حکومتمندی ، نظریه سیاسی