بررسی تاثیر زهکشی خشک بر برخی شاخص های کیفیت محلول خاک با استفاده از یک مدل فیزیکی

زهکشی به منظور کنترل شوری خاک زمین های کشاورزی ضروری است. اخیرا زهکشی خشک به عنوان روشی نوین، بدون نیاز به هزینه و اب زیاد در مقایسه با سایر روش ها برای کاربرد در مناطق خشک مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. نتایج انتشار یافته پیرامون این روش نسبت به سایر روش ها اندک بوده ضمن انکه بررسی شاخص های مرتبط با کیفیت خاک و اثرگذار بر پایداری ساختمان آن انجام نگرفته است. پژوهش حاضر به کمک یک مدل فیزیکی به منظور بررسی تغییرات شاخص های مذکوردر شرایط زهکشی خشک تحت کشت جو و در خاک لومی انجام شده است. براساس نتایج در پایان آزمایش ۸۴ روز پس از کاشت شاخص نسبت جذب سدیم SAR در منطقه آبیاری تغییر چشمگیری نسبت به شروع آزمایش نداشت اما، در سطح خاک منطقه آیش ۳۶ درصد افزایش یافته بود. در مقابل شاخص نسبت جذب پتاسیم PAR به طور متوسط در منطقه ابیاری ۲۷ درصد در منطقه آیش ۲۲ درصد کاهش نشان داده بود. همچنین روند تغییرات دو شاخص نسبت کاتیون های تک ظرفیتی MCAR و نسبت کاتیونی پایداری ساختمان خاک CROSS باعمق خاک تقریبا مشابه بود ولی، شاخص MCAR به طور متوسط در منطقه آبیاری ۱۴ درصد کاهش نشان داده و در منطقه آیش تغییری نداشت. در حالی که شاخص CROSS به طور متوسط در منطقه ابیاری و ایش به ترتیب ۴ و ۱۹ درصد افزایش یافته بود. بنابراین، در نظر گرفتن تمهیداتی مانند خراش نمک از سطح خاک منطقه آیش برای جلوگیری از تجمع بیش از حد نمک، تخریب ساختمان خاک و در نتیجه عدم عملکرد مناسب سیستم زهکشی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

تبخیر ، منطقه ایش ، CROSS ، MCAR ، PAR ، SAR