طراحی و پیاده سازی هستان شناسی پزشکی هسته ای

مقدمه: با توجه به نقش مهم هستان شناسی ها در سازماندهی اطلاعات و افزایش کارایی نظام های بازیابی اطلاعات از یک سو و توسعه روزافزون حوزه پزشکی هسته ای و رشد دامنه مفاهیم آن و نیاز به یکپارچه سازی، جمع آوری منسجم و تعریف به دور از ابهام روابط میان آن ها از سوی دیگر، پژوهش حاضر با هدف طراحی و پیاده سازی هستان شناسی حوزه پزشکی هسته ای انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش تحلیل حوزه انجام گردید. داده های مورد نیاز از منابع اطلاعاتی منتشر شده در حوزه پزشکی هسته ای که در بازه زمانی سال های ۱۳۶۴ تا ۱۳۹۸ در مخزن سیستم بین المللی اطلاعات هسته ای INIS (International Nuclear Information System) نمایه شده و در ایران انتشار یافته بود، استفاده شد. برای ساخت هستان شناسی از روش هفت مرحله ای Noy و McGuinnes و به منظور استخراج روابط معنایی بین مفاهیم، از رویکرد مهندسی دانش Na و Neo استفاده گردید.یافته ها: هستان شناسی حاضر شامل ۲۲۴ مفهوم، ۱۵۸۴ اصل موضوعی، ۱۴۹ نمونه مستقر در کلاس ها، ۴۶۳ جفت مفهومی، ۹۲۶ رابط شیء و ۸۱۷ رابطه تفسیری برگرفته از منابع اطلاعاتی مرتبط با حوزه مورد بررسی نمایه شده در مخزن INIS بود. روابط موجود بین جفت های مفهومی، پالایش و غنی سازی و در قالب روابط شیء و روابط تفسیری توصیف گردید.نتیجه گیری: هستان شناسی حاضر می تواند ابزار کارامدی در بازنمون دانش حوزه پزشکی هسته ای باشد. همچنین، روش استفاده شده جهت استخراج مفاهیم حوزه و غنی سازی روابط میان مفاهیم، می تواند مبنایی برای غنی سازی روابط اصطلاح نامه INIS و ایجاد هستان شناسی پایه در حوزه هسته ای باشد.

کلیدواژه ها:

هستان شناسی های زیستی ، پزشکی هسته ای ، نظام های اطلاعاتی