اصول اخلاقی حاکم بر سیاست جنایی در نظام حقوقی اسلام

زمینه: اسلام به عنوان دین جامع که ریشه در فطرت آدمی دارد و به منظور پاسخگویی به نیازهای اساسی بشر نازل شده است، اصول اخلاقی را در ابعاد وسیع سرلوحه سیاست جنایی خود قرار داده و پدیدههایی چون جرم، مجرم، مجازات را در ارتباط با هم و با سایر مقررات این دین لحاظ نموده است و دستورالعمل­هایی مبتنی بر ارزش­ها و اصول اخلاقی برای دوری افراد جامعه از جرم پیش­بینی نموده است، چنانچه پیامبر اکرم (ص) هدف غایی بعثت خود را کامل شدن محاسن اخلاقی بیان فرموده­اند. تبیین سیاست جنایی اسلام مستلزم بیان ویژگی­ها و اوصاف کلی اصول بنیادین اخلاقی حاکم بر آن می­باشد که در کلیه مراحل سیاست کیفری مورد توجه قرار گرفته است. هدف بحث حاضر، بررسی اصول و ارزش های اخلاقی در سیاست جنایی اسلام است . نتیجه گیری: اجرای اصول اخلاقی در سیاست کیفری، مستلزم شناخت معیارهای اخلاقی در این نظام حقوقی است. در تبیین اصول اخلاقی، سه اصل رعایت کرامت انسانی، عدالت محوری و مبتنی بر تساهل و تسامح بودن وجود دارد که مبنای تدوین قواعد حقوقی در سیاستگذاری­های جنایی می باشد. سیاست جنایی به تنهایی و با استفاده محض از قواعد حقوقی به نتیجه نخواهد رسید و بایستی اصول اخلاقی در کلیه مراحل سیاست جنایی مورد توجه قانونگذار و دستگاه عدالت کیفری قرار گیرد و این اصول والای اخلاقی علاوه برآنکه زیربنایی سیاستگذاری­های نظام حقوقی اسلام به شمار می­روند، در کلیه مراحل اعم از تقنین، دادرسی، اجرای احکام و پس از آن لازم­الاجرا بوده و عدول از آن صرفا در صورت تنافی با نظم عمومی، امکان­پذیر است.  

کلیدواژه ها:

Ethics ، Criminal Policy ، Dignity ، Central Justice ، اصول اخلاقی ، سیاست جنایی ، کرامت ، عدالت محوری