مدیریت کمبود آب در حوزه آبریز هیرمند تحت استراتژی کشت فراسرزمینی با استفاده از مدل WEAP

توزیع نابرابر آب در جهان باعث شده بسیاری از کشورها با کمبود آب روبرو شوند. کمبود آب تولید محصولات کشاورزی را با چالش روبرو کرده است. کشورهای کم آب برای تامین محصولات کشاورزی مورد نیاز به سرمایه گذاری در مزارع کشورهای پرآب به عنوان یک استراتژی می پردازند. این استراتژی به کشت فراسرزمینی معروف است . حوزه آبریز هیرمند به دلیل وابستگی به روخانه فرامرزی هیرمند که از کشور افغانستان سرچشمه می گیرد با محدودیت منابع آب مواجه است. در این پژوهش هدف شبیه سازی استراتژی کشت فراسرزمینی محصولات کشاورزی به منظور مدیریت کمبود آب در حوزه آبریز هیرمند می باشد. در این راستا ابتدا حوزه آبریز هیرمند با استفاده از مدل WEAP مدل سازی و وضعیت فعلی و آینده منابع و مصارف آب شبیه سازی شد. سپس استراتژی کشت فراسرزمینی به عنوان یک سناریو شبیه سازی شد. محصولات گندم، جو و ذرت به عنوان هدف کشت فراسرزمینی انتخاب شدند. نتایج نشان داد در وضعیت فعلی حوزه آبریز هیرمند با کمبود آب ۸۱۲/۵۸۲ میلیون مترمکعب در سال مواجه است و ۱۶/۴۱ درصد از تقاضای آب در حوزه آبریز هیرمند تامین نمی شود. ۴۲/۷۲ در صد از کل کمبود آب در حوزه آبریز هیرمند مربوط به بخش کشاورزی و ۵۸/۲۷ درصد مربوط به بخش محیط زیست است. پس از اعمال استراتژی کشت فراسرزمینی کمبود آب در بخش کشاورزی ۸۹/۹۳ درصد کاهش می یابد و از ۵۲۴/۳۶۴ میلیون مترمکعب در سال به ۲۴۲/۲۲ میلیون مترمکعب می رسد. در بخش محیط زیست نیز کمبود آب ۱۹/۹۵ درصد کاهش می یابد و از ۹۱۱/۲۱۹ میلیون مترمکعب در سال به ۵۷۰/۱۰میلیون مترمکعب در سال می رسد. اعمال استراتژی کشت فراسرزمینی باعث توزیع مجدد منابع آب در حوزه آبریز هیرمند شده است.

کلیدواژه ها:

مدیریت منابع آب ، بخش محیط زیست ، بخش کشاورزی