بررسی تجلی رمز نور در معماری اسلامی (بر مبنای نگاه اشرقی سهروردی به نور وتاکید بر شاخصه های مساجد اسلامی)
محل انتشار: دوفصلنامه نگارینه هنر اسلامی، دوره: 1، شماره: 3
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 181
فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NIAMG-1-3_003
تاریخ نمایه سازی: 30 آذر 1401
چکیده مقاله:
شیخ شهاب الدین سهروردی بنیانگذار حکمت نوریه است؛ او با ارائه جهانشناسی مبتنی بر نور، خلقت انوار بی نهایت را، که ناشی از نظم و پویایی خاصی است، تبیین می کند. ایشان بر همین مبنا، «عالم نورانی خیال» را مطرح می کند، موضوعی که نقطه عطفی برای مسائل حکمی و خلاقیتهای هنری به حساب می آید؛ زیرا نور رمزی است که در هویت هنر اسلامی، نقشی اساسی دارد؛ از یک سو بر منشا هنر، یعنی عالم خیال، تاکید می کند و از سوی دیگر بر جلوههای زیبایی شناسانه هنری دلالت دارد. پژوهش حاضر درصدد آن است تا در ابتدا، ضمن تبیین نگاه خاص سهروردی به موضوع «نور»، بر مبنای آن تعریفی از هنر و زیبایی شناسی ارائه دهد و در ادامه نقش این نگاه را بر مسائل حکمی و لوازم موثر در ذهن، زبان و ناخودآگاه هنرمندان مسلمان رهگیری نماید. بر همین اساس در بین جلوه گاههای هنر اسلامی، معماری مساجد، به طور خاص، مورد بررسی واقع شده است. در واقع معماری مساجد اسلامی، با توجه به ویژگی تجریدی بودن و کاربرد اشکال و رنگهای خاص، میتواند جلوهگر تصویر صریح مفهوم نور در ابعاد مختلف باشد و از این طریق می توان به رمزگشایی از آنها پرداخت. تحلیل نقوش، رنگهای بکار رفته و نوع معماری قسمت های شاخص مساجد اسلامی، که موضوع «نور» در آن حضور بارز دارد، نشان می دهد، منشاء همه زیباییها، وجود و قابلیتهای ادراک در هنر اسلامی، همین موضوع است، و هنرمند معمار، یکی از کاربران اصول چنین جامعه نورانی است که توانسته با دریافت جنبههای کیفی و کمی ساحت متعالی آن، توازن میان جهان نورانی و مادی را نشان دهد. قابل ذکر است که دادههای تصویری از طریق نمونههای موجود در سایتهای اینترنتی و کتابهای معتبر حاصل آمده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فاطمه شفیعی
کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی دانشگاه تربیت مدرس تهران
علیرضا فاضلی
استادیار دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه یاسوج
محمد جواد آزادی
دانشجوی مقطع دکتری علوم قرآن وحدیث دانشگاه کاشان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :