حفاظت و بازآفرینی پتانسیل های میراث صنعتی (نمونه مطالعاتی: کارخانه ذوب آهن کرج)

با ظهور انقلاب صنعتی، کشور ایران با اتکا به پیشینه غنی خود در زمینه هنر و صنعت و تجارت، احداث کارخانه های صنعتی در سراسر نقاط ایران را در دستور کار قرار داد و در هر شهر و دیاری و غالبا با توجه به صنعت رایج در آن منطقه، نسبت به احداث یک یا چندین کارخانه زنجیره­ ای با سرمایه­ گذاران و جذب مشارکت و سرمایه مردمی همت گمارد. متاسفانه در پی اتمام فعالیت این نهادهای صنعتی و خروج آن ها از شهر و متروکه شدن فضای کارخانه ها، بسیاری از آن ها به دلیل عدم شناخت واقعی مسئولان و مردم از ارزش های نهفته در این بناها و هم چنین عدم توجه لازم کارشناسان و متخصصان مسئول، تخریب گردیدند. روندی که هم چنان تداوم دارد و حتی ثبت آن ها در فهرست آثار ملی نیز چندان مثمر ثمر نبوده است و نمی تواند مانعی برای جلوگیری از تخریب آن ها به شمار آید. در این راستا، در این پژوهش برای آن که بتوان به حفاظت و بازآفرینی مناسب و درخور این میراث­های صنعتی اقدام نمود، شناخت رویکرد مناسب برای حفاظت و بازآفرینی از این میراث بر اساس بررسی اسناد مصوب و هم چنین شناخت و فهم ارزش های ملموس و ناملموس در میراث­های صنعتی با روش تحلیل محتوا در کارخانه ذوب آهن کرج را در دستور کار خود قرار داد و سعی نموده است که به این پرسش که چگونه می ­توان از میراث صنعتی محافظت کرد و به بازآفرینی آن­ ها به خصوص در کارخانه ذوب آهن کرج پرداخت، پاسخ دهد. روش تحقیق مبتنی بر استخراج داده هایی است که در جریان مطالعه منابع علمی به صورت منظم گردآمده و تحلیل شده اند. نتایج در این پژوهش حاکی از آن هستند که حفاظت و بازآفرینی پتانسیل­ های میراث صنعتی در کارخانه ذوب آهن کرج با تکیه­ بر پنج محور، ارزش­ های تاریخی، ارزش­ های فرهنگی و اقتصادی، ارزش­ های خاص، ارزش­ های روز و ارزش­ های آینده موجب شناخت اهمیت و منزلت این میراث خواهند شد.

کلیدواژه ها:

صنعت ، میراث صنعتی ، معماری صنعتی ، حفاظت ، بازآفرینی