ارزیابی پتانسیل تولید و خلا عملکرد برنج در ایران با استفاده از مدل SSM-iCrop۲

برنج در رژیم غذایی مردم ایران از جایگاه ویژه­ای برخوردار است. برای تامین نیاز کشور لازم است تولید این محصول افزایش یابد که با توجه به محدودیت سطح زیر کشت، افزایش عملکرد در واحد سطح روش مناسب تری است. یکی از بهترین راه­ها برای افزایش تولید، کاهش خلاء عملکرد می­باشد. مطالعه حاضر با هدف برآورد خلاء عملکرد برنج در کشور در سال ۱۳۹۵ طراحی و اجرا شد. در این مطالعه، با استفاده از پروتکل اطلس جهانی خلاء عملکرد، مناطق اقلیمی و ایستگاه های هواشناسی مرجع تولید برنج در ایران تعیین شدند. ابتدا عملکرد واقعی برنج از آمارنامه کشاورزی کشور استخراج و سپس عملکرد پتانسیل در مناطق اصلی تولید این محصول با استفاده از مدل شبیه­سازی SSM-iCrop۲ و داده های مربوط به آب و هوا، مدیریت و خاک برآورد شد. خلاء عملکرد از اختلاف بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد پتانسیل محاسبه شد. مقدار عملکرد واقعی برنج در مناطق اقلیمی اصلی تولید این محصول در کشور از ۵/۳ تا ۲/۵ تن در هکتار و عملکرد پتانسیل شبیه سازی شده از ۳/۶ تا ۵/۹ تن در هکتار برآورد شد. بنابراین میزان خلاء عملکرد از ۱/۲ تا ۱/۵ تن در هکتار متغیر بود. نتایج این تحقیق نشان داد که در صورت کاهش خلاء عملکرد برنج، میزان تولید این محصول را می­توان از ۲ میلیون و ۴۴۰ هزار تن به ۴ میلیون و ۱۰۳ هزار تن افزایش داد و بنابراین به خودکفایی در تامین برنج کشور دست یافت.

کلیدواژه ها:

عملکرد پتانسیل ، عملکرد واقعی ، شبیه سازی