تاثیر سطح تحصیلات کیفی بر رشد اقتصادی در ایران

پس از جنگ جهانی دوم، پژوهش های زیادی در حوزه اثر تحصیلات بر رشد اقتصادی کشورها انجام شده است. شاید اهمیت اینموضوع را بتوان از پژوهش هایی که توسط اقتصاددانان برجست های همچون شولنز، منکیو، رومر و دیگران انجام داده اند درک کرد.در ابتدا فقط عوامل کمی تحصیلات از جمله هزینه دولت در بخش آموزش و تحصیلات، درصد دانش آموزان ثبت نام کرده درمدارس و عواملی از این قبیل مورد توجه پژوهشگران بوده است ولی به مرور زمان عوامل کیفی نیز با پژوهش مهم بارو وارد اینحوزه ادبیاتی شد. بطوریکه هانوشک و همکاران او در پژوهش خود در سال ۲۰۰۷ مهمترین عامل شکاف بین کشورهای بادرآمد بالا (به اصطلاح توسعه یافته) و کشورهای با درآمد پایین (به اصطلاح در حال توسعه) را عوامل کیفی آموزش و بهینهنبودن ساختارهای اموزشی آنان عنوان کردند. در این پژوهش سعی کردیم به بررسی اثر برخی از عوامل کیفی تحصیلات بر رشداقتصادی در ایران در بین سالهای ۱۹۹۵ - ۲۰۱۹ بپردازیم. در این پژوهش رشد اقتصادی را وابسته به رشد نیروی کار، رشدسرمایه و رشد بهره وری درنظر گرفتیم. همچنین رشد شاخص نمرات دانش آموزان در درس های علوم و ریاضی دو پایه چهارم وهشتم (TIMSS) که توسط انجمن بین المللی ارزیابی پیشرفت تحصیلی هر چهار سال در همه کشورها، از جمله ایران، موردارزیابی قرار می گیرد به عنوان متغیرهای کیفی تحصیلات و متغیرهای ابزاری دو متغیر رشد بهره وری نیرو ی کار و رشد نیروی کاردرنظر گرفته شده است. به دلیل بیشتر بودن تعداد گشتاورها از متغیرها، از روش گشتاورهای تامیم یافته استفاده شده است ونتایج آن با نتایج روش رگرسیونی ساده (OLS) مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که سطح تحصیلات کیفیموجب افزایش ۰.۹۲ و ۰.۵۴ درصدی رشد اقتصادی به صورت غیر مستقیم خواهد شد. این بدان معنی بوده که تحصیلات کیفیاثر رشد بهره وری و نیروی کار بر رشد اقتصادی را دو برابر می کند.

کلیدواژه ها:

تحصیلات کیفی ، رشد اقتصادی ، آموزش