شناسایی عوامل موثر بر مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی از دیدگاه کشاورزان (مطالعه موردی: گندمکاران روستاهای شهرستان مراغه)

اهداف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی به روش پیمایشی انجام گردید.   مواد و روش­ها: برای رسیدن به هدف تحقیق از آزمون همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش گندمکاران آبی روستاهای شهرستان مراغه بودند (۲۴۰=N) که با استفاده از جدول کرجسی مورگان، حجم نمونه­ی آماری ۱۴۹ نفر محاسبه گردید. به منظور دستیابی به نمونه­ها در این پژوهش، از روش نمونه­گیری طبقه ای با انتساب متناسب استفاده گردید.   یافته­ها: براساس نتایج آزمون همبستگی، ارتباط بین اقدامات مرتبط با مدیریت پایدار منابع آب  کشاورزی با سطح زیرکشت و میزان درآمد مستقیم و معنی­دار و با متغیر عضویت در تشکل­های روستایی معکوس و معنی­دار شد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای عوامل اقتصادی، آموزشی- ترویجی، اجتماعی و زراعی توانایی تبیین ۷/۵۷ درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی اقدامات مرتبط با مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی را دارا می­باشند.   نتیجه­گیری: بدون ارائه اطلاعات و دانش کافی و افزایش سطح آگاهی گندمکاران نمی­توان انتظار داشت که آن­ها در راستای انجام اقدامات مرتبط با مدیریت پایدار آب گام بردارند. به عبارت بهتر، به نظرمی­رسد که پیش شرط و گام آغازین هدایت کشاورزان به سوی مدیریت بهینه و پایدار منابع آب، توجه به عوامل آموزشی و فراهم کردن شرایط ضروری برای پیاده­سازی اثربخش سازوکارهای مرتبط با این عامل است.

کلیدواژه ها:

بحران کم­آبی ، توسعه پایدار ، حفاظت منابع آب ، شهرستان مراغه ، گندمکاران آبی