بهره برداری تلفیقی پایدار از منابع آب در بخش کشاورزی: رویکرد ذخیره سیکلی

بخش کشاورزی، بزرگ ترین مصرف کننده منابع آب است. بنابراین تخصیص پایدار آب به این بخش، امری لازم و ضروری است. منابع تامین کننده نیاز آبی بخش کشاورزی منابع آب سطحی و زیرزمینی می باشند. مطالعات پیشین نشان داده اند که استفاده تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی می تواند عرضه آب را مطمئن تر کرده و عدم قطعیت های آن را به شدت کاهش دهد. از رویکردهای بهره برداری تلفیقی از منابع آب های سطحی و زیرزمینی، می توان به دو رویکرد بهره برداری سیکلی و غیرسیکلی(سنتی) اشاره نمود. تفاوت اصلی این دو رویکرد در شیوه تغذیه مصنوعی آن هاست، به طوری که در سیستم های ذخیره غیرسیکلی، تغذیه مصنوعی فقط در مواقع سرریز آب از مخزن سطحی رخ می دهد و در مقابل در سیستم های ذخیره سیکلی، تغذیه مصنوعی می تواند در هر زمانی صورت پذیرد. به عبارت بهتر، در سیستم های غیرسیکلی، آب تنظیم شده هیچ گاه به سمت مناطق تغذیه مصنوعی هدایت نمی گردد. در این مطالعه، ضمن ارائه مفهوم و مدل برنامه ریاضی بهره برداری غیرسیکلی، پایداری تخصیص آب به بخش کشاورزی با رویکردهای سیکلی و غیرسیکلی کمی و مقایسه گشتند. نتایج نشان داد که در بهره برداری سیکلی از سیستم، با تغذیه آبخوان در فصول تر و استفاده از ذخیره آن در فصول خشک، به میزان قابل توجهی از هدررفت آب جلوگیری می شود. لذا با مدیریت و تنظیم بیشتر آب سطحی در بهره برداری سیکلی در مقایسه با بهره برداری غیرسیکلی، شاخص پایداری از ۰.۶۹ به ۰.۸۶ افزایش یافت.

کلیدواژه ها:

کشاورزی ، بهره برداری تلفیقی ، بهره برداری سیکلی ، بهره برداری غیرسیکلی ، شاخص پایداری