ارزیابی پارامترهای کیفیت آب سطحی با استفاده از تکنیکهای آماری چند متغیره (مطالعه موردی: حوضه آبخیز رودخانه ارس)

در این پژوهش، تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفیت آب حوضه آبخیز رودخانه ارس طی دوره آماری ۱۳۷۸-۱۳۹۰ در سه ایستگاه خداآفرین، خزانگاه و جلفا با استفاده از تکنیکهای آماری چند متغیره تحلیل عاملی و تحلیل مولفههای اصلی بررسی شد. در مولفه اول که بیشترین درصد تبیین واریانس جامعه بوده است، پارامترهای Mg۲+، Ca۲+، HCO-۳، EC و TDS بیشترین همبستگی را با این مولفه دارند. اعضای این مولفه بیشتر نشان دهنده یونها و مواد معلق در محل ایستگاه خدا آفرین میباشد. در میان پارامترهای موجود در مولفه اول، EC دارای بیشترین بار عاملی (۹۲/۰) است و بعنوان پارامتر اصلی این مولفه شناخته شده است. در ایستگاه خزانگاه، سه مولفه اول دارای بیشترین مقادیر ویژه هستند. این مولفهها به ترتیب ۶/۵۳، ۵/۱۷ و ۹/۱۲ درصد از واریانس جامعه را تبیین میکنند که در مجموع ۸۴ درصد از واریانس جامعه توسط آنها توصیف شده است. در مولفه اول که بیشترین درصد تبیین واریانس جامعه بوده است، پارامترهای Mg۲+، Ca۲+، SO۴۲-، Cl-، HCO-۳، EC و TDS بیشترین همبستگی را با این مولفه دارند. اعضای این مولفه بیشتر نشان دهنده یونها و مواد معلق در محل ایستگاه خزانگاه میباشد. در ایستگاه جلفا، چهار مولفه اول دارای بیشترین مقادیر ویژه هستند. این مولفهها به ترتیب ۷/۵۰، ۸/۱۵، ۲/۱۳ و ۸/۵ درصد از واریانس جامعه را تبیین مینمایند که در مجموع ۲/۸۸ درصد از واریانس جامعه توسط چهار مولفه اول توصیف شده است.

کلیدواژه ها:

کیفیت آب سطحی ، تحلیل عاملی ، تحلیل مولفه های اصلی ، حوضه رودخانه ارس