تبیین مولفه های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر ایران (نمونه موردی بناهای مسکونی دوره پهلوی)

عوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مولفه های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی معماری معاصر مسکونی ایران در دوره پهلوی با فرض اینکه معماری بناهای مسکونی در دوره معاصر با درنظر گرفتن دوره پهلوی، از نظر سنت گرایی بیشتر تحت تاثیر مولفه بهره گیری از جزئیات و تناسبات آجری و از نظر مدرنیسم بیشتر تحت تاثیر مولفه حجم و ابعاد ساختمان است، سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که مولفه های سنت و مدرنیسم به چه صورت در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر تجلی یافته است و از روش تحقیق ترکیبی لانه به لانه برای نیل به این هدف استفاده می شود؛ ابتدا در بخش کیفی، مولفه های سنت و مدرنیسم از ادبیات نظری تحقیق، مفاهیم، استخراج و سپس جدول کدنامه تدوین گردید و سپس مصاحبه هایی تنظیم شد که بر اساس این مصاحبه ها متغیرهای مورداستفاده سنت و مدرنیسم در بنا مطرح و سپس در بخش کمی، برای راستی آزمایی از پرسشنامه بهره گرفته شد. حجم نمونه در مرحله کیفی، ۲۶ مصاحبه و در بخش کمی ۳۸۴ نفر است. نتایج نشان می دهد که در مدرنیسم مولفه های بیان صادقانه مصالح سازه در نما با مقدار ۹۶۵/۰، المان گونگی عناصر معماری با مقدار ۸۵۶/۰، بهره گیری از احجام مستطیلی ۸۱۸/۰ بیشترین میزان همبستگی را با دیگر مولفه های مدرنیسم دارند. همچنین برای ارتقا یک واحد سنت در فضا با کاربر یک واحد از مولفه های بهره گیری از آجر به عنوان مصالح غالب جداره ها و بهره گیری عناصر کالبدی معماری سنتی با مقدار ۰۰۰/۱ می توان تداعی سنت را در یک بنای مسکونی بیشتر کرد. درنهایت این پژوهش دارای نتایجی است که پیشنهادهایی در بخش مدیریتی و برنامه ریزی و پژوهشی داده است.

کلیدواژه ها:

معماری معاصر ، مولفه های سنت و مدرنیسم ، ساختار کالبدی ، بناهای مسکونی دوره پهلوی