بررسی رابطه عملکرد با اجزای عملکرد ژنوتیپ های مختلف گندم دیم

به منظور بررسی تجزیه علیت عملکرد دانه با اجزای عملکرد آزمایشی با ۲۰ ژنوتیپ گندم دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو مکان (ایستگاه تحقیقات دیم شیروان و ایستگاه تحقیقات سیساب) در استان خراسان شمالی در سال ۹۵-۱۳۹۴ به اجرا در آمد. در طی مراحل رشد و بعد از برداشت، از صفات ارتفاع بوته، تعداد روز تا سنبله دهی، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، تعداد روز تا رسیدگی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه یادداشت برداری به عمل آمد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین ژنوتیپ ها از نظر تعداد روز تا سنبله دهی، تعداد روز تا رسیدن، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه اختلاف معنی دار وجود داشت. با توجه به مقایسه میانگین ها، ژنوتیپ های ۱۷ (SISABAN-۴) و ۱۲ (MOB/NE۹۴۴۰۶=NE۸۶۵۸۲//۸۴MC۲۹/NE۸۲۵۸۳)//KS۹۱) به ترتیب با ۲۵۲۲ و ۲۳۶۴ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند و ژنوتیپ ۲۰ (SOKOLL//SUNCO/۲*PASTOR) با ۱۱۹۰ کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشت. بر اساس نتایج تجزیه علیت، صفت تعداد سنبله در متر مربع (۸/۶۹ درصد)، تعداد دانه در سنبله (۹/۶۴ درصد) و وزن هزار دانه (۹/۳۸ درصد) به ترتیب بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. از طرفی ضرایب همبستگی نیز نشان داد که صفت وزن هزار دانه با تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع همبستگی منفی و معنی داری داشت و صفات تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع با عملکرد دانه رابطه مثبت و معنی داری داشتند.

کلیدواژه ها:

تجزیه علیت ، سنبله ، ضرایب همبستگی ، عملکرد دانه