بررسی رقابت پذیری ژنوتیپ های مختلف گندم نان با علف های هرز و برخی تغییرات کمی و کیفی آنها در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

به منظور مطالعه رشد و عملکرد ژنوتیپ های مختلف گندم دیم در حضور علف های هرز و شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به صورت مجزا در سال زراعی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان در استان خراسان شمالی به اجرا درآمد. وجین و عدم وجین علف هرز در کرت های اصلی و ۲۰ ژنوتیپ برتر گندم دیم در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد، بین ژنوتیپ های مختلف گندم در تمامی صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت. میزان خسارت علف های هرز بر عملکرد دانه ژنوتیپ های مختلف گندم در شرایط آبی بیشتر از شرایط دیم بود. نتایج نشان داد ژنوتیپ های ۱۲ و ۱۷ بترتیب با نام های MOB/NE۹۴۴۰۶ BALANCO و SISABAN-۴ بیشترین عملکرد دانه را در هر دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم در تیمارهای با علف هرز و بدون علف هرز نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارا بودند. بیشترین کاهش زیست توده علف های هرز مربوط به ژنوتیپ های ۱۲ و ۱۷ بود. بیشترین خسارت علف های هرز در کاهش عملکرد دانه، به ترتیب با ۳۷ درصد در شرایط آبیاری تکمیلی و ۲۶ درصد در شرایط دیم مربوط به ژنوتیپ ۲۰ SOKOLL//SUNCO/۲*PASTOR بود. کمترین میزان خسارت علف های هرز در ژنوتیپ های ۱۲ و ۱۷ مشاهده گردید که بطور معنی داری از سایر ژنوتیپ ها کمتر بود. براساس نتایج این پژوهش، ژنوتیپ های مختلف گندم قابلیت رقابت متفاوتی با علف های هرز در شرایط دیم و آبی دارند و همچنین، کنترل علف های هرز در شرایط آبی نسبت به دیم اهمیت بیشتری دارد.

کلیدواژه ها:

تداخل علف هرز ، خشکی ، عملکرد ، لاین های گندم