بررسی تاثیر نرخ موثر مالیاتی وکیفیت حاکمیت شرکتی بر اجتناب مالیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

در این پژوهش، به بررسی تاثیر نرخ موثر مالیاتی و کیفیت حاکمیت شرکتی بر اجتناب مالیاتی پرداخته ­شده ­است. معیار اندازه ­گیری اجتناب مالیاتی، تفاوت سود حسابداری و سود مشمول مالیات محاسبه­ شده ­است. همچنین، به منظور همگن ­سازی، این متغیر بر ارزش دفتری کل دارایی­ها تقسیم­ می ­شود. برای آزمون فرضیه ­ها، از مدل رگرسیونی چند­متغیره استفاده شده ­است. داده­ ها با مراجعه به صورت­های مالی اساسی، یادداشت­های توضیحی همراه آن، نرم افزار ره آورد نوین و بانک اطلاعاتی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران (کدال) مورد بررسی قرار­گرفته و نمونه ­ای شامل ۱۶۰۰ مشاهده­ سال – شرکت برای سال­های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۷ انتخاب و با استفاده از نرم­افزار Excel و Eviews تجزیه و تحلیل شده­اند. یافته­های پژوهش نشان­می­دهد که رابطه­ مثبت و معنی­داری میان نرخ موثر مالیاتی و اجتناب مالیاتی شرکت­های پذیرفته ­شده در بورس اوراق بهادار وجود ­دارد، به­ طوری­که با افزایش نرخ موثر مالیاتی بر اجتناب مالیاتی آن­ها افزوده­ می ­شود، لیکن با اضافه شدن متغیر کیفیت حاکمیت شرکتی به رابطه­ فوق، اثر معنی­داری بر رابطه­ میان نرخ موثر مالیاتی و اجتناب مالیاتی وجود­ندارد. با توجه به تاثیر نرخ موثر مالیاتی بر اجتناب مالیاتی انتظار­می­رود با افزایش نرخ موثر مالیاتی، شرکت­ها نسبت به اجتناب مالیاتی اقدام ­نمایند، ولی به دلیل عدم تاثیر کیفیت حاکمیت شرکتی بر آن رابطه، در عمل نشان ­داده ­می ­شود اجتناب مالیاتی کاهش ­نمی­ یابد. همچنین، اندازه شرکت، دارایی­های ثابت مشهود و نرخ بازده دارایی­ها نیز سبب کاهش، و عمر شرکت سبب افزایش اجتناب مالیاتی می­گردد.

کلیدواژه ها:

مالیات ، کیفیت حاکمیت شرکتی ، اجتناب مالیاتی ، نرخ موثر مالیاتی