واکاوی دلایل و پیامدهای شکل گیری ساخت وسازهای غیرمجاز در سطح شهرها (مورد پژوهی : منطقه ۲ شهر مشهد)

امروزه ساخت وسازهای غیرمجاز و غیرقانونی در سطح شهرها یکی از مشکلات پیشروی نظام مدیریت شهری در بسیاری از شهرهای کشورهای درحالتوسعه و ازجمله ایران است که نشان از اجرایی نشدن و تخلف از طرحها و قوانین مرتبط در این حوزه را دارد. شهر مشهد به طورکلی و منطقه ۲ آن به طور ویژه از این قاعده مستثنی نبوده است . مبتنی بر اطلاعات و آمارهای در دسترس، بیش ترین تخلفات و ساخت وسازهای غیرمجاز و غیرقانونی در منطقه ۲ شهر مشهد اتفاق می افتد؛ بنابراین شناسایی دلایل و پیامدهای شکل گیری این گونه ساخت وسازها و اتخاذ راهکارهای برنامه ریزی به منظور فائق آمدن بر آنها در سطح شهر مشهد و منطقه ۲ آن ضرورتی اجتنابناپذیر محسوب می شود. با این تفاسیر، پژوهش حاضر به دنبال بررسی دلایل و پیامدهای شکل گیری ساخت وسازهای غیرمجاز در سطح منطقه ۲ شهر مشهد است . بدین ترتیب این پژوهش ، از حیث روش جز پژوهش های کیفی ، به لحاظ هدف جز پژوهش های کاربردی و به لحاظ ماهیت در زمره ی پژوهش های توصیفی - تحلیلی است . روش جمع آوری اطلاعات این پژوهش مبتنی بر پیمایش اجتماعی (ابزار مصاحبه ) بوده که در آن به شیوهی گلوله برفی ، ۲۰ نفر از متخصصان، پژوهشگران و مدیران منطقه ۲ شهر مشهد که آشنا با موضوع این پژوهش بودند، مورد پرسشگری قرار گرفتند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که عواملی مانند تقاضای فزاینده اقشار کم درآمد و مهاجران روستایی برای امر مسکن و عدم پیش بینی فضای مسکونی برای آنها در طرحهای شهری ، فعالیت باندهای سوداگر زمین ، ضعف هدایت و کنترل ساخت وسازهای جدید، ناکارآمدی نظامهای اعتباری برای تامین مسکن گروه های کم درآمد و غیره ازجمله دلایل شکل گیری و گسترش ساخت وسازهای غیرمجاز در سطح منطقه ۲ شهر مشهد بوده که در عمل منجر به افزایش جمعیت بیش ازحد ظرفیت ، افزایش زمینه های بروز آسیب های اجتماعی و بزهکاری ، رواج خریدوفروش قولنامه ای و مشکلات مالکیتی ، اختلال در پیش بینی ها و برنامه های طرح توسعه شهری و غیره در سطح این منطقه شده اند.

کلیدواژه ها:

ساخت وساز ، تخلف ساختمانی ، ساخت وسازهای غیرمجاز ، منطقه ۲ شهر مشهد