آرایه های پیرنگ ساز» در داستان های کودک: با رویکرد نشانه شناسی

پیرنگ مجموعه­ای از توالی حوادث داستان است در چارچوب نظام علی. درواقع، پیرنگ ماده داستانی شکل­نیافته­ای در ژرف­ساخت روایت و مستقل از شیوه روایتگری و گشتارهای زبانی روساخت است. از منظر این پژوهش، آرایه­ها دو گونه­اند: روایی و پیرنگی. «آرایه روایی»، شگردی آوایی یا معنایی، مازاد بر پیرنگ، و برای غنی­سازی زیبایی­شناختی روایت است و اگر از روایت حذف شود، نظام علی پیرنگ و هسته مرکزی داستان مخدوش نمی­شود. دوگان هر «آرایه روایی» یک «آرایه پیرنگی» است که از پیرنگ قابل­حذف نیست. هدف پژوهش پیش رو معرفی نشانه­شناختی آرایه­های اخیر است که نه به­عنوان شگردهایی صرفا زیبایی­شناختی بلکه به­عنوان سازه­هایی پیرنگ­ساز در داستان­های کودک -در تناظر با آرایه­های ادبی- قرار دارند. مسئله پژوهش چگونگی بازتاب نشانه شناختی آرایه­ها در ژرف­ساخت داستان­ها و منظومه­های روایی کودک است. در همین راستا، این پژوهش ابتدا الگوی سه­وجهی نشانه­شناسی پرس مبتنی­ بر «بازنمون، تفسیر، موضوع» را توصیف، سپس  با رویکردی تحلیلی­توصیفی تعریف آرایه­های ادبی را به تعریف نشانه­شناختی دوگان پیرنگ­سازش گسترش می­دهد. پژوهش حاضر برای نخستین­بار به کارکرد روایت­شناختی و  غیربلاغی علم بدیع توجه می­کند. ازآنجاکه دسته بندی­های شعرمحور سنتی آرایه­ها، بسندگی لازم را برای تحلیل متون روایی ندارند، بنابراین پژوهش­های روایت­محور در زمینه آرایه­ها از ضرورت­های نقد ادبی به­شمار می­آیند.

کلیدواژه ها:

Children’s Fiction ، plot ، Figures of speech ، Narratology ، Semiotics ، Peirce