ارزیابی توانایی رقابت ارقام گندم در برابر علف های هرز بر اساس صفات و شاخص های مختلف

چکیده           در سیستم­های کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم، استفاده از ارقامی با رقابت پذیری بالا  برای مدیریت علف­های هرز، روشی آسان و ارزان محسوب می­شود. از این­رو به­ منظور مطالعه توانایی رقابت ۲۵ رقم گندم با علف­های هرز در شرایط طبیعی و شناسایی و معرفی ارقام گندم متحمل با توانایی رقابت بالا با علف­های هرز برای استفاده در اصلاح ارقام، آزمایشی در سال زارعی ۹۵-۱۳۹۴ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. برای این منظور ۲۵ رقم گندم در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف­های هرز کشت شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تفاوت کمترین و بیشترین وزن خشک اولیه و درصد پوشش اولیه ارقام گندم به ترتیب بیش از ۱۰ و ۷ برابربود. کمترین (۳/۱۶۲ بوته در متر مربع) و بیشترین (۳/۶۸۳ بوته در متر مربع) تراکم علف­های هرز به ترتیب در رقم افق و اروم مشاهده شد. تفاوت کمترین و بیشترین وزن خشک علف­های هرز نیز بیش از ۳ برابر بود. نتایح نشان داد که وزن خشک علف­های هرز همبستگی منفی با وزن خشک اولیه (**۵۵/۰-=۲R) و درصد پوشش اولیه (**۷۰/۰-=۲R) ارقام گندم داشت. افت عملکرد ارقام گندم در شرایط رقابت با علف­های هرز بین ۲۲/۳ درصد در رقم سیوند تا ۹۸/۶۸ درصد در رقم شیراز بود که ارتباط نزدیکی با وزن خشک علف­های هرز داشت. ارقامی که شاخص تحمل و رقابت بالایی داشتند، افت عملکرد کمتری نشان دادند. یافته­های این تحقیق نشان داد که ارقام گندم از توانایی رقابت و تحمل متفاوتی در برابر علف­های هرز برخوردارند که از این خصوصیت می­توان در مدیریت غیرشیمیایی علف­های هرز استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

ارقام گندم ، افت عملکرد ، صفات اولیه رشد ، توانایی رقابت ، کشاورزی پایدار ، مدیریت علف­های هرز