اثربخشی آموزش حل مسئله خلاقانه بر خلاقیت و سازگاری اجتماعی دانش آموزان پسر تیزهوش

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی آموزش حل مسئله خلاقانه بر افزایش خلاقیت و بهبود سازگاری اجتماعی در پسران تیزهوش انجام شد. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیشآزمون پسآزمون و گروه کنترل اجرا شد. نخست دبیرستانهای تیزهوشان پسرانه شهر اردبیل به عنوان جامعه آماری برگزیده. از میان دو مدرسه موجود یکی به روش تصادفی انتخاب شد و سه کلاس میانی (گروه های ایستای پایه های هشتم) به صورت تصادفی به گروه آزمایش و گواه و پایلوت انتخاب شدند. سپس با استفاده از آزمون ماتریسهای پیش رونده ریون (۱۹۳۸) و آزمون هوش استنفورد– بینه–تهران (افروز و کامکاری، ۱۳۹۰) افراد دارای هوشبهر کمتر از ۱۱۵ از هر دو گروه آزمایش و گواه حذف شدند. آن گاه دو گروه ۴۶ نفری (هر گروه ۲۳ نفر) نهایی شدند. پس از اجرای پیش آزمونها (آزمون خلاقیت تورنس (۱۹۹۸) فرم آ و ب و سازگاری اجتماعی بل (۱۹۶۲)، شرکتکنندگان گروه آزمایش در ۱۳ جلسه (هر جلسه ۷۵ دقیقه) در برنامه آموزش حل مسئله خلاقانه شرکت کردند و گروه گواه هیچگونه آموزشی در این خصوص دریافت نکردند. برای ارزیابی اثر آموزش، پس آزمون ها استفاده شدند. یافته ها: داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری مانکوا نشان داد که در خرده مقیاسهای خلاقیت، یعنی سیالی، انعطاف پذیری، اصالت و بسط همچنین مقیاس سازگاری کلی اجتماعی و برخی خرده مقیاس های آن، یعنی سازگاری بهداشتی و سازگاری عاطفی، بین میانگین نمرات گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد (۰۵/۰P<). نتیجه گیری: در پایان استفاده از برنامه آموزش حل مسئله خلاقانه به منظور افزایش خلاقیت و بهبود سازگاری اجتماعی بحث و بررسی شدند.

کلیدواژه ها:

Creativity problem solving ، Gifted and talented student creativity ، Social adaptation ، حل مسئله خلاقانه ، دانش آموز تیزهوش ، خلاقیت و سازگاری اجتماعی