تعیین تیپ های آمیزشی قارچ Cercospora beticola، عامل بیماری لکه برگی سرکوسپورایی چغندرقند با استفاده از آغازگرهای اختصاصی و امکان تشکیل مرحله جنسی آن در شرایط آزمایشگاه و گلخانه

مرحله جنسی گونه Cercospora beticola تاکنون شناخته نشده است، با این وجود سطوح بالایی از تنوع ریخت شناختی، ژنتیکی و مقاومت به قارچ­کش­ها در بین جمعیت­های این قارچ گزارش شده است. در تحقیق حاضر تیپ­های آمیزشی ۷۰ جدایه ایرانی گونه C. beticola با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تعیین و امکان تشکیل مرحله جنسی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه بررسی گردید. برای این منظور در مهر و آبان سال ۱۳۸۸ از مزارع چغندرقند منطقه مغان (استان اردبیل)، نمونه­برداری به­عمل آمد. کشت­های تک اسپور به­صورت مستقیم از لکه­های برگی تهیه و DNA جدایه­های قارچی استخراج گردید. تیپ­های آمیزشی از طریق تغییرات اعمال شده درآغازگرهای طراحی شده قبلی و با استفاده از واکنش زنجیره­ای پلی­مراز چند­گانه تعیین شد. الکتروفورز محصولات واکنش زنجیره­ای پلی­مراز روی ژل آگارز ۸/۰ درصد، تکثیر قطعه­ای به طول ۸۰۰ جفت باز را تنها در جدایه­های با تیپ آمیزشی MAT۱-۱ و قطعه­ای به اندازه ۴۴۰ جفت باز را تنها درجدایه­های با تیپ آمیزشی MAT۱-۲ تایید نمود. نتایج بررسی نشان داد که تیپ­های آمیزشی در این ناحیه از فراوانی مساوی برخوردار نیستند. در مجموع از ۷۰ جدایه قارچی به­دست آمده، ۵۲ جدایه تیپ آمیزشی MAT۱-۱ و ۱۸ جدایه تیپ آمیزشی MAT۱-۲ داشتند. در این بررسی شش روش برای القای مرحله جنسی بین جدایه­های با تیپ آمیزشی مخالف مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل در شرایط آزمایشگاه و گلخانه موفقیت آمیز نبود. به­نظر می­رسد که فاکتورهای ناشناخته­ای در القای مرحله جنسی این قارچ دخیل بوده و یا نقصان­ژنتیکی در ژن­های دخیل در چرخه تولید­مثلی منجر به عدم تشکیل مرحله جنسی در شرایط مزرعه و یا شرایط کنترل شده می گردد.

کلیدواژه ها:

تولید مثل جنسی ، ژن های تیپ آمیزشی ، واکنش زنجیره ای پلی مراز چندگانه ، Mat۱-۱ ، Mat۱-۲