بررسی لباس به عنوان نمادی از فرهنگ و هویت ملی

یکی ازنشانه های فرهنگی درمناطق مختلف جهان وایران لباسهای محلی است این لباسها باتوجه به آب وهوای مناطق ازتنوع رنگ و شکل برخوردار بوده و ازگذشته های دوردارای پوشش کامل بوده اند. امروزه لباس علاوه بر پوششی برای بدن، به عنوان نمادی از فرهنگ و هویت ملی در هر جامعه محسوب میشود . به عبارت دیگر لباس یکی از مهمترین نمادها و مولفههای فرهنگی در یک کشور است. ایلات، قبایل، طوایف و عشایر مختلفی در ایران زندگی میکنند که در عین تنوع آداب و رسوم خاص خود دارای لباسهایی با برخی خصوصیات ویژه هستند که آنها را از دیگران متمایز میسازد و به آنان هویتی خاص میبخشد. پوشاک مردم جامعه با استفاده از مجموعه علائم مادی، نظام ارتباطی فرهنگی ویژه ای را در میان آنان برقرار می کند. گاهی ارزش های نمادین موجود در جامعه های گوناگون در قالب لباس افراد، نمایان می گردد و نقش مهم و برجسته ای در پاسداری از هویت اجتماعی و فرهنگی آنها و دوام بخشیدن بدان در طول زندگی تاریخی نسل ها ایفا می کند. شاید در آغاز شکل گیری اجتماع های بشری، پوشاک صرفا جنبه حفاظتی داشته و برای مصون نگهداشتن بدن در برابر عوامل طبیعی و اقلیمی به کار می رفته است؛ ولی بعدها با گسترش باورهای دینی و فعالیت های اجتماعی و فرهنگی، کارکرد اجتماعی و فرهنگی، و عقاید دینی، کارکرد اجتماعی و فرهنگی و نمادین پوشاک، برجسته تر شد و لباس، بیش از هر چیزی نشان دهنده هویت انسانی، اجتماعی و قومی انسان ها گشت. اعضای هر جامعه از راه نشانه های نمادین جامه هایی که بر تن دارند، میان خود، نظام ارتباطی فرهنگی ویژه ای برقرار می نمایند. برای درک عملکرد اجتماعی و فرهنگی پوشاک در هویت بخشی به اعضای جامعه باید با توجیه و تبیین چگونگی ارزش پوشاک در هویت اجتماعی و فرهنگی فرد و جمع در جامعه های گوناگون آشنا باشیم. در این مقاله در صدد بررسی ارزش های ملی و فردی پوشاک هستیم و می کوشیم مصداق های آگاهی ایرانیان از این مقوله را در گستره تاریخ، کند و کاو نماییم؛ هم چنین میزان اهمیت پوشاک در بحث هویت را تحلیل می کنیم و بدین پرسش، پاسخ می گوییم که آیا عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری لباس، همان عناصری هستند که به صورت مستقیم در شکل گیری هویت، موثر واقع می گردند و آنچه شکل دهنده هویت فردی، قومی و ملی جامعه می باشد در شکل گیری پوشاک نیز نقش مستقیم دارد یا خیر.

کلیدواژه ها:

هویت ، نشانه شناسی ، فرهنگ ، دین ، پوشاک ، رنگ ، مد.