تحلیلی بر رویکرد سازمان دولت های ترک (Organization of Turkic States) در تشدید مناقشه قره باغ (۲۰۲۰ – ۲۰۲۱) میلادی

سرزمین آرتساخ یا قره باغ در طی سده اخیر دست خوش تغییر و تحولات مختلف در حوزه سیاسی و حاکمیتی شده است که تازه ترین این تحولات مربوط به منازعه مسلحانه مابین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر بازپس گیری مناطق اشغال شده توسط ارمنستان می باشد. عوامل مختلفی در بروز این رویداد موثر بوده است، اما به نظر می رسد نقش و جهت گیری سازمان کشورهای ترک زبان تعیین کننده تر از بقیه می باشد. بنابراین بررسی نقش این سازمان در بحران مذکور می تواند یاری بخش شناخت هر چه بهتر ریشه ها و ابعاد منازعه اخیر بوده و چشم انداز آینده منطقه را بهتر ترسیم کند. بر این اساس در مطالعه حاضر تلاش شده است تا در چارچوب مفروضات مکتب نئورئالیسم به این سوال پاسخ داده شود که سازمان کشورهای ترک زبان در این مناقشات چه نقشی ایفا می کند و به دنبال دستیابی به چه اهداف و منافعی می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد، گرایشات ناسیونالیستی کشورهای عضو سازمان به سردمداری کشور ترکیه و به رهبری شخص رجب طیب اردوغان، به دنبال احیاء امپراطوری عثمانی یا همان تورانیسم جدید هست و در این میان، نقش محوری منطقه قره باغ و ارمنستان در ایجاد جدایی و یا به هم پیوستن زمینی کشورهای ترک زبان و تامین منافع آنها، غیر قابل انکار می باشد. بنابراین چنین شرایطی موجب می گردد که منطقه قره باغ آبستن منازعات و مناقشات امنیتی بوده و این فرآیند ادامه دار باشد. این سازمان نقش فزاینده ای در احیا و تشدید گرایشات افراط گرایانه ترک زبانان ایفا می کند، به گونه ای که منطقه قره باغ را تحت الشعاع بحران و نا امنی ساخته است. مطالعه حاضر در چارچوب نظری نئورئالیسم کنت والتز در روابط بین الملل، وبا استفاده از روش توصیفی_تحلیلی نگارش یافته است و شیوه گردآوری اطلاعات و داده ها به صورت کتابخانه ای می باشد.

کلیدواژه ها:

قره باغ ، سازمان دولت های ترک ، شورای ترک ، مناقشه ، نئورئالیسم.