تحلیل شکوائیه های سیاسی و اجتماعی در دوره معاصر با نگاهی به مجموعه شعر «ماه در مرداب» پرویز خانلری و «سال های سیاه» مهدی حمیدی

یکی از مضامین ادب غنایی در دوره معاصر که ذهن و زبان گویندگان آن عصر را به خود مشغول کرده­، شکوائیه ­های سیاسی و اجتماعی است. شاعران زیادی به این مضامین روی آورده و از اوضاع نابسامان آن دوره سخن ­سرایی کرده ­اند. در این مقاله به علت اهمیت دوره معاصر و زبان سیاسی و اجتماعی­ پرداز شاعران این دوره، به بررسی و تحلیل شکوائیه ­های سیاسی و اجتماعی در شعر دو تن از برجستگان عصر حاضر، پرویز خانلری و مهدی حمیدی شیرازی پرداخته می ­شود. پرویز خانلری از شاعرانی است که هر چند به دلیل مناصب سیاسی و موقعیت اجتماعی خود به معضلات سیاسی و اجتماعی به صورت صریح نپرداخته­، اما اشعار وی عاری از مفاهیم مذکور نبوده ­است. درد و رنج مردم جامعه، فریاد از ضد ارزش­ ها، خفقان سیاسی و عدم آزادی. مضامینی است که در مجموعه شعر وی نمود یافته ­است. حمیدی نیز از شاعران توانمندی است که قدرت خلق مضامین سیاسی و اجتماعی و اعتراض به وضعیت نامساعد میهن خود را دارد. مجموعه «سال های سیاه» وی در برگیرنده مفاهیم وطنی، سیاسی، اجتماعی و انتقادی است که از اوضاع اسفناک مردم و جامعه، بی ­لیاقتی حکومت وقت، اعمال ظالمانه و رفتار مستبدانه رژیم پهلوی، قحطی و گرسنگی و برتری دزدان و راهزنان بر پاکان شکایت دارد. لذا در مقاله حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی شکوائیه ­های سیاسی و اجتماعی در اشعار شاعران مورد بحث، از میان انواع شکوائیه­ ها پرداخته می ­شود.

کلیدواژه ها:

ادبیات غنایی ، ادبیات سیاسی ، شکوائیه های سیاسی و اجتماعی ، پرویز ناتل خانلری ، مهدی حمیدی