تحلیل محتوای کتب علوم تجربی دوره دوم ابتدایی از نظر میزان توجه به مولفه های معرفت شناسی شخصی

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به مولفه ­های معرفت شناسی شخصی در برنامه درسی علوم تجربی دوره دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی و تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کتب درسی علوم تجربی پایه­ های چهارم، پنجم و ششم در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود و از آنجا که ضرورت بررسی تمامی محتواها وجود داشته است، نمونه گیری وجود نداشته و کل جامعه مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، در مرحله پیمایش ۲۲ نفر از اساتید و متخصصان رشته های علوم تجربی، ادبیات فارسی و روان شناسی به ­صورت هدفمند به­ عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش­نامه معرفت ­شناسی شخصی کودکان و سیاهه ثبت داده استفاده شد. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی مانند فراوانی و درصد و نیز ضریب بار عاملی استفاده شد. یافته­های پژوهش نشان داد که در پایه چهارم، بیشترین تاکید بر سادگی دانش (۱۰۷ مورد) و کمترین تاکید بر قطعیت دانش (۳ مورد) بوده است. در پایه پنجم، بیشترین تاکید بر توجیه پذیری دانستن (۶۵ مورد)، نتیجه دانستن (۶۰ مورد) و قطعیت دانش (۳۰ مورد) و کمترین تاکید بر سادگی دانش (۳۰ مورد) بوده است و در پایه ششم، توجیه پذیری دانستن (۵۰ مورد) و نتیجه دانستن (۴۰ مورد) بیشترین تاکید را داشته و سادگی دانش (۵ مورد) کمتر مورد تاکید بوده است. به­طور کلی، ۶/۶۳ درصد از محتوای کتاب­های درسی علوم تجربی پایه­های چهارم تا ششم به مولفه­ های معرفت شناسی شخصی اختصاص یافته است.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوا ، دوره دوم ابتدایی ، کتاب علوم تجربی ، معرفت شناسی شخصی