تجزیه و تحلیل ژنتیکی ناحیه D-loop توالی DNA میتوکندری در بیماران ایرانی مبتلا به پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی: یک مطالعه مورد-شاهدی

زمینه و هدف: پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (Familial adenomatous polyposis; FAP) یک اختلال ارثی و شکل نادری از سرطان کولورکتال است. این بیماری در هر دو جنس به طور مساوی ظاهر می شود و بروز آن بیشتر در دهه دوم یا سوم زندگی است. جهش ها و تغییرات ژنوم میتوکندری مخصوصا در ناحیه D-loop با انواع تومورهای انسانی گزارش شده است. اما نقش دقیق این جهش ها در بیماری زایی و پیشرفت تومورها هنوز مشخص نیست. هدف مطالعه حاضر تعیین وقوع جهش های نوکلئوتیدی mtDNA در ناحیهD-loop  و به­ ویژه در جایگاه های بسیار متغیر (Hypervariable region; HVR)، در بیمارانFAP  است. مواد و روش ها: در این مطالعه مورد-شاهدی، ۵۶ بیمار FAP از نظر وجود جهش در ناحیهD-loop  میتوکندری با استفاده از تکنیک های Touchdown PCR، پلی مورفیسم کنفورماسیون تک رشته ای (Single-stranded conformation polymorphism; SSCP) و آنالیز تعیین توالی بررسی شدند. از آنالیز آماری فیشر برای یافتن ارتباط آماری این تغییرات نوکلئوتیدی با بیماری FAP استفاده شد. یافته ها: ۱۹ تغییر نوکلئوتیدی در ناحیهD-loop  ژنوم میتوکندری بیماران مبتلا به علائم FAP شناسایی شد. دو مورد از این تغییرات نوکلئوتیدی (C۱۶۳۳۵T و C۱۶۳۵۲T) جدید بودند و قبلا در هیچ بیماری گزارش نشده بودند. نتایج آنالیز آماری جهش های مشاهده شده، تفاوت آماری مهمی را در بین گروه بیماران و گروه کنترل نشان داد (۰۵/ ۰P<). نتیجه گیری: یافته های این مطالعه همبستگی مثبت جهش های mtDNA در ناحیهD-loop  در تمام موارد FAP در مقایسه با گروه های کنترل همسان نشان می دهد. بنابراین، جهش در توالی های غیرکدکننده میتوکندری ممکن است با تاثیر بر فرآیند بیان ژن های میتوکندریایی منجر به تولید پروتئین های معیوب در زنجیره تنفسی شوند. واژه های کلیدی: DNA میتوکندریایی، D-loop، بد خیمی، سرطان کلورکتال، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی

کلیدواژه ها:

Mitochondrial DNA ، D-loop ، Malignancy ، Colorectal cancer ، Familial adenomatous polyposis ، DNA میتوکندریایی ، D-loop ، بد خیمی ، سرطان کلورکتال ، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی ​​​​​​​