اثر کاربرد زغال زیستی و سرکه چوب بر مقاومت فروروی و پایداری خاکدانه های خاک زیر کشت ذرت علوفه ای

سابقه و هدف: برای حفظ کارایی خاک و دستیابی به کشاورزی پایدار استفاده از مواد آلی و اصلاح کننده های خاک ضروری است. هدف از این پژوهش، مطالعه تاثیر کاربرد زغال زیستی و سرکه چوب بر مقاومت فروروی و پایداری خاکدانه های خاک زیر کشت ذرت علوفه ای بود. بدین منظور پژوهشی در شرایط گلخانه ای در دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. مواد و روشها: آزمایش به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملا تصادفی شامل ۳۰ تیمار در ۳ تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سرکه چوب در شش مقدار صفر (W۰)، ۰.۲ (W۴)،۰.۱ (W۳)، ۰.۰۴ (W۲)،۰.۰۲ (W۱) و ۰.۴(W۵) گرم در کیلوگرم (فاکتور اول) و ماده اصلاحی شامل ماده خام (چوب درختان انار و آلو) در دو سطح ۱ (B۰ ۱) و ۲ (B۰ ۲) درصد جرمی- جرمی و زغال زیستی در دو سطح ۱ (B۱) و ۲ (B ۲) درصد جرمی- جرمی (فاکتور دوم) بود. مقاومت فروروی خاک بر روی نمونه های دست نخورده در مکشهای ۰، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ کیلوپاسکال بوسیله دستگاه فروسنج و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها نیز به وسیله الک خشک اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج نشان داد اثر اصلی کاربرد سرکه چوب و ماده اصلاحی (شامل ماده خام (چوب درختان انار و آلو) و زغال زیستی) و اثر متقابل کاربرد سرکه چوب و ماده اصلاحی (ماده خام و سرکه چوب) بر جرم مخصوص ظاهری خاک، پایداری خاکدانه ها و مقاومت فروروی خاک در مکش های ۰، ۱۰، ،۵۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ کیلوپاسکال در سطح احتمال ۱درصد معنی دار بود. به طوری که کاربرد سرکه چوب و ماده اصلاحی باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک و افزایش پایداری خاکدانه ها گردید، بیشترین پایداری خاکدانه مربوط به تیمار W۲B۲ بود که پایداری خاکدانه ها را ۱۵۰ درصد نسبت به شاهد افزایش داد. همچنین کاربرد همزمان سرکه چوب و ماده اصلاحی باعث کاهش مقاومتف روروی خاک شد. به نحوی که در مکش های ۰، ۱۰، ،۵۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ کیلوپاسکال بیشترین کاهش مقاومت فروروی مربوط به تیمار W۵B۲ بود که به ترتیب مقاومت فروروی خاک ۸۱.۷۰، ۸۲.۸۹، ۶۸.۸۹، ۷۸.۶۵ و ۶۵.۵۹ درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافت. نتیجه گیری: سرکه چوب و زغال زیستی دارای کربنآلی بالایی هستند. که به دلیل نقش مواد آلی در افزایش پایداری خاکدانه ها و ایجاد خاکدانه های بزرگتر و افزایش میانگین وزنی قطر خاکدانه ها در اثر افزایش نیروی چسبندگی بین خاکدانه ها توسط ترکیبات موجود است. بنابراین، زغال زیستی و سرکه چوب از طریق افزایش کربن آلی خاک و کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک باعث کاهش مقاومتف روروی خاک شدند.

کلیدواژه ها:

پایداری خاکدانه ها ، زغال زیستی ، سرکه چوب ، مقاومت فروروی خاک